Bijnamen van steden

Veel van die benamingen zijn ooit door het stadsbestuur of in hun opdracht door een of ander marketingbureau bedacht; de benaming ‘Arizona’s Urban Heart’ voor Phoenix is er overduidelijk zo eentje. Erg verrassend zijn dergelijke bedenksels vaak niet, het aantal plaatsjes dat zich ‘The Biggest Little Town in …’ (vul maar in) noemt, is bijna niet te tellen. Ook kun je een willekeurig product of verschijnsel nemen – bosbessen, graniet, kaas, knoflook, pinda’s, rabarbertaart, sojabonen, watermeloenen, het weer – en je hebt ‘The Capital of …’ Neem het plaatsje Sumner (9400 inwoners) in de buurt van Seattle, dat zichzelf om onduidelijke redenen aanprijst als ‘Rhubarb Pie Capital’ (rabarbertaart). Dat Punxutawney zichzelf Weather Capital of the World noemt is een verwijzing naar de film Groundhog Day.

Veel leuker zijn de echte bijnamen. Zo heeft alleen New York er al tientallen. Vooral bekend zijn ‘The City that Never Sleeps’, ‘The Five Boroughs’, ‘Gotham’ (populair geworden door Batman, maar het begrip is al begin negentiende eeuw bedacht door schrijver Washington Irving), en bovenal ‘The Big Apple’. Die laatste is een mooi voorbeeld van een bestaande bijnaam die door het stadsbestuur omarmd is. De term stamt uit het begin van de vorige eeuw en werd bekend door het gebruik ervan door journalist John J. FitzGerald in zijn artikelen over paardenraces. So far, so good, maar daarmee weten we nog niet wat ermee werd bedoeld; waarschijnlijk werd het gebruikt als aanduiding van iets aantrekkelijks, misschien niet eens speciaal in New York. De kreet bleef in ieder geval hangen (Frank Sinatra gebruikte ’m wel eens) en werd in 1971 opgepikt door het New Yorkse bureau voor toerisme en gebruikt voor een advertentiecampagne. Daarmee werd het een soort definitieve bijnaam voor de stad.

Ook bekend is ‘The Windy City’ voor Chicago. Inderdaad, het waait vaak flink aan de oever van Lake Michigan en misschien is dat ook wel de oorsprong van de term. Toch verwijst de in het midden van de negentiende eeuw ontstane bijnaam vooral naar de pompeusheid van de plaatselijke elite, van politici tot zakenmensen, in hun pogingen om zich als bewoners van de tweede stad van het land – na New York – belangrijk te maken. Het is te vergelijken met het Nederlandse begrip ‘windbuil’ voor iemand die zichzelf erg belangrijk vindt. Grappig is natuurlijk dat deze aanvankelijk zeker niet positief bedoelde uitdrukking uiteindelijk door de stad omarmd is en tegenwoordig ook voor stadsmarketing wordt gebruikt.

Nog een paar bekende en ook door marketeers graag gebruikte benamingen zijn ‘Motorcity’ of ‘Motortown’ voor Detroit (vandaar ook het platenlabel Motown), ‘The Big Easy’ voor New Orleans, ‘Bluff City’ voor Memphis, ‘Gateway to the West’ voor St. Louis (Omaha gebruikt trouwens dezelfde bijnaam) en ‘Entertainment Capital of the World’ voor Las Vegas. Een op het eerste gezicht niet voor de hand liggen benaming voor Nashville is ‘Peach Capital of the World’, maar het gaat dan ook om Nashville, Arkansas. De bekendere naamgenoot in Tennessee wordt onder meer aangeduid als ‘Music City’.

Veel bekender voor Las Vegas en ook aanzienlijk pakkender is natuurlijk de bijnaam ‘Sin City’. Andere minder positieve bijnamen zijn ‘Smog Lake City’ voor Salt Lake City en ‘City of Hate’ voor Dallas (wellicht een verwijzing naar de moord op president Kennedy). Maar zoals we hebben gezien kunnen zelfs negatieve benamingen uiteindelijk populair worden, al zal dat in deze twee gevallen waarschijnlijk niet gebeuren. Positief bedoeld is in ieder geval de bijnaam van Green Bay in Wisconsin, waar de inwoners trots kunnen zijn op het feit dat ze wonen in de ‘Toilet Paper Capital of the World’. Ter geruststelling: daarmee wordt verwezen naar de papierindustrie in de stad.