2021: Tweede impeachmentprocedure Trump

De tweede impeachmentprocedure van Donald Trump was een direct gevolg van de bestorming van het Capitool in de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. Op 6 januari 2021 was het Congres bijeen gekomen om de resultaten van de presidentsverkiezingen van 2020 officieel te verkondigen. Donald Trump en zijn aanhangers hadden gedurende deze presidentsverkiezingen al meerdere keren beweerd dat er verkiezingsfraude zou zijn gepleegd waardoor niet Trump, maar zijn tegenstander Joe Biden als winnaar uit de verkiezingen was gekomen. Op de dag dat het Congres bijeen kwam om de overwinning van Joe Biden te formaliseren, spoorde Trump zijn aanhangers aan om naar het Capitool te gaan en in opstand te komen. Als gevolg hiervan verzamelde een grote groep mensen zich bij het Capitool en werd het gebouw gewelddadig bestormd en geplunderd. De opstand liep zo erg uit de hand dat er meerdere dodelijke slachtoffers vielen en zelfs het leger en de FBI werden ingeschakeld om de menigte onder controle te krijgen.

De bestorming van het Capitool heeft een enorm impact gehad op de Amerikaanse samenleving. Het Capitool wordt gezien als het symbool voor de Amerikaanse democratie en daarom werd de aanval gezien als een bedreiging voor de Amerikaanse rechtstaat en het functioneren van het land als vrije democratie. Kort na de bestorming gaf de FBI zelfs aan de bestorming te beschouwen als ‘binnenlands terrorisme’. Ook internationaal gezien had de bestorming een impact omdat het liet zien hoe de democratie van de Verenigde Staten, een grootmacht dat vaak wordt beschouwd als het voorbeeld van democratie, intern verdeeld is en werd bedreigd. Omdat Donald Trump op 6 januari 2021 zijn aanhangers aanspoorde om naar het Capitool te gaan, werd hij al snel gezien als de aanstichter van de bestorming en een bedreiging voor de Amerikaanse democratie. Om die reden begonnen leden van het Huis van Afgevaardigden een tweede impeachmentprocedure tegen de voormalig president, een uniek moment in de Amerikaanse geschiedenis.

Na de gebeurtenissen van 6 januari 2021 begonnen de beschuldigingen tegen Trump op te lopen. Zo beschuldigde het Huis van Afgevaardigden hem van opruiing, het aanzetten tot een gewelddadige opstand en het in gevaar brengen van de veiligheid van het Congres. Bijna drie weken later stemde een duidelijke meerderheid van het Huis van Afgevaardigden voor de afzetting en werd de officiële aanklacht overhandigd aan de Senaat, die vervolgens de taak kreeg om de aanklacht als een soort ‘jury’ goed te keuren of af te wijzen. Officieel gezien werden de aanklachten pas doorgevoerd na Trump zijn reguliere ambtstermijn en zou er dus geen sprake zijn geweest van een daadwerkelijke afzetting. Echter, mocht de impeachmentprocedure toch door worden gezet, dan zou Trump zich nooit meer verkiesbaar kunnen stellen als president van de Verenigde Staten.

Om de procedure te voltooien en een zittende president daadwerkelijk af te zetten moeten de beschuldigingen, die door het Huis van Afgevaardigde ingediend worden bij de Senaat, door minstens twee derde van de Senaat goedgekeurd worden. Binnen de Senaat was er verdeeldheid, met aan de ene kant de Democraten die geloofden dat Trump afgezet moest worden, omdat hij een gevaar was voor de Amerikaanse democratie. Aan de andere kant pleitte de Republikeinen dat de impeachmentprocedure ongrondwettelijk was, omdat Trump officieel gezien niet meer in functie was. Hoewel de meerderheid van de Senaat voor de afzetting stemde, werd de vereiste twee derde meerderheid niet gehaald. Dit betekende dat Trump werd vrijgesproken en zich in de toekomst alsnog verkiesbaar kan stellen als president van de Verenigde Staten.

De tweede impeachmentprocedure van Donald Trump had, ondanks dat het niet leidde tot een daadwerkelijke afzetting, een enorm impact op de Verenigde Staten. Allereerst vergrootte het de verdeeldheid binnen het Amerikaanse volk en stonden voor- en tegenstanders van Trump lijnrecht tegenover elkaar. Zelfs binnen Trump zijn eigen partij, de Republikeinse partij, ontstond verdeeldheid en zag een toenemend deel de impeachmentprocedure als een kans om afstand te nemen van Trump. Afgezien van het toenemende kritiek tegen Trump was er ook een groot deel van het volk en van de Republikeinse partij die hem bleef steunen. Deze verdeeldheid is tot op de dag van vandaag nog steeds zichtbaar binnen de Amerikaanse samenleving.

Verder riep de impeachmentprocedure vragen op over de werking van het Amerikaanse politieke systeem en de manier waarop er wordt omgegaan met machtsmisbruik door zittende presidenten. Impeachment wordt gezien als een belangrijk middel om het gedrag van politieke leiders te controleren en machtsmisbruik te voorkomen. Een belangrijke vraag die veel Amerikanen zichzelf stelden was dat als de afzetting niet daadwerkelijk plaats zou gaan vinden, hoe ver moest een president dan gaan om wel afgezet te worden? Een gevolg van dit was dat de kwetsbaarheid van de Amerikaanse democratie en het belang van het beschermen van de waarden van de democratie werden blootgelegd. De nasleep van deze historische gebeurtenis zal ongetwijfeld een blijvende invloed hebben op de toekomst van de Verenigde Staten en hun politieke landschap.