Tweede week....

Zaterdag 22 september

We staan inmiddels bij de North-Rim en gaan ook hier alle uitkijkpunten verkennen....

Vanmorgen vroeg opgestaan omdat de kachel! Aanging rond half zes.... om een of andere reden stond de thermostaat op 6 graden en toen die temperatuur was bereikt, sloeg de kachel aan!  Paniek want in het donker begint opeens een motor te ronken en komt een vreemde lucht de camper in... allebei klaarwakker, lichten aan, wat gebeurt er? Frans rukt de deksel van de thermostaat van de muur en Margot zoekt het boek met camperinstructies...  na een paar minuten is duidelijk dat de kachel aan is gegaan, maar hoe krijg je die uit?  Nergens een “ uit” knop te vinden en dat ding maar loeien... uiteindelijk lukt het de thermostaat op “KOUD” te zetten en de herrie stopt... om direct weer aan te gaan als de schuif naar “Warm” wordt gezet... Margot vind de uit-stand en het probleem is opgelost....  Nu we toch wakker zijn...op naar de Bisons. 

Na de Pertrified forest zijn we doorgereden naar Canyon de Chelly (spreek uit: kanion de dsjee). De spanjaarden konden in de 17e eeuw de navajo-uitspraak van tsja-ie-ee niet goed verstaan en maakten er (denk aan de LLi  die je uitspreekt als j) Chelly van. De Dineh denken er het hunne van maar nu het zo op alle kaarten staat laten ze het maar zo. In de plaats Window-rock is het bestuur van de Navajo-nation gevestigd. Daar is het 150 jarig bestaan ervan gevierd, twee weken geleden...net op de dag dat we aankwamen. In het Navajo- museum zien we er foto’s van. En een heel verslag van de “Lange mars” . In 1864 zijn de Navajo’s bij elkaar gedreven in de canyon en uitgehongerd door... Kit Carson. Zo valt weer een “westeren-held” van zijn voetstuk! Hij heeft een jaar lang een taktiek van verschroeide aarde gevoerd en toen gaven de Navajo’s hun verzet op en werden over een afstand van 1400 mijl afgemarcheerd naar nieuw mexico. Daar was niks te beleven of te verbouwen en na 3 jaar ellende (mazelen, rode hond en andere ziekten waar ze geen weerstand tegen hadden) mochten ze weer terug(lopen) naar hun gebied. In 1868 werd een verdrag gesloten waarbij de indian territory der Navajo’s werd opgericht en met een verdrag bezegeld.  De tekst daarvan, en verslagen van de lange mars hangen in het museum aan de wand.   En de getuigenissen van de nazaten van die lange mars (my great-great-grandfather walked in it.. My family lived in the Grand Canyon etc etc.) die waren verzameld twee weken geleden.  Indrukwekkend.

Er was een leuke campingground in het gebied van de canyon en daar hebben we de nacht doorgebracht. De canyon zelf is erg mooi, niet zo diep en met brede uitkijkjes, zodat je een goed beeld krijgt van het leven op de bodem. Daar mocht je niet komen, er werd geboerd door een aantal Dineh. De verschillende uitzichtpunten gaven een beeld zoals in de vele western-strips wordt getekend: steile wanden, glooiende hellingen, prachtige vlaktes etc. Het is je reinste Blueberry-land!  We raken er niet uitgekeken. Maar de volgende ochtend vertrokken we toch maar naar een nieuwe plek: Monument valley!

De tocht naar Monument valley is echt bijzonder, we passeren weer 10 verschillende landschappen, groen, geel, grijs, rotsen, zand, rood, vermillioen, stijgend (tot wel 7000 voet) en dalend (tot wel 4000 voet). Het is nauwelijks op foto’s te vangen, dat doen we dus maar spaarzaam. Onderweg eten we wat in een stoffige diner, waar een aantal boten op aanhangers staan...midden in de woestijn een vreemd gezicht. Maar vlakbij is de navajo-bridge, de enige oversteek van de colorado-rivier in een omgeving van 200 mijl... en daar kun je ook je bootje of vlot te water laten.  Op de Navajo-brug maken we foto’s van een condor. Hij heeft het nummer 54 op zijn veren geschilderd, leren we later van een parkwachter, en hij heeft daar zijn domicilie. Geen toeval dus dat we hem hier zien maar wel geweldig!

Dinsdagavond komen we aan in monument valley. Hier hebben we de COA geregeld en een Sun-down tour met Navajo-nation voor woensdag. De camping is een klein veld buiten het park, maar met een magnifiek uitzicht op de verschillende buttes (zoals de verhoogde rotspartijen heten). We rijden meteen door naar het informatiecentrum en genieten opnieuw van het ons bekende uitzicht. En eten een navajo-bread maaltijd. We vinden het navajo-achtige eten erg Mexicaans: veel bonen, salsa en nacho’s. Navajo-bread is gefrituurd brooddeeg, wat je het beste kunt vergelijken met een plak oliebollendeeg en als platte boterham gefrituurd. 

De volgende ochtend...zwaar bewolkt en zelfs een beetje regen! Dat maken wij mee; een van de weinige dagen dat het hier regent hebben we een sundown-tour geregeld... We twijfelen wel even maar zetten het maar door. We treffen de gids op de afgesproken plek en maken alvast een afspraak voor vanavond. Daarna gaan we naar de Goulding-ranch.Goulding was een van de eerste bewoners van de valley en dreef met zijn vrouw een soort hotel. Toen de filmindustrie Monument valley ontdekt, waren zij de veelgeprezen gastvrouw en-heer voor veel filmploegen en acteurs. De woning is bewaard gebleven en bevat eindeloos veel foto’s van acteurs en fimscenes.  De sundown-tour begint om kwart voor 5 en voert ons langs verschillende plekken die betekenis hebben voor de Navajo’s. Ook bezoeken we een hogan en krijgen er uitleg bij van de gids en een oudere vrouw. Een hogan is de traditionele woning van de navajo’s, een aarden bouwwerk van wel 3 meter hoog, 10 meter in doorsnee en met wanden van wel 50cm dik:  isolerende wanden van klie, waardoor het ‘s zomers koel is en ‘s winters warm blijft. De ronde is voor de vrouwen(de vrouwen hebben eigenlijk het beslisrecht), met een ronde opening als een navel en de mannen hebben een rechthoekige , die de snavel van een adelaar verbeeld. De opening van een hogan is altijd naar het oosten: daar komt de zon op en is het begin van de cyclus des levens. Binnenkomen altijd met de klok mee naar binnen lopen: anders verstoor je het natuurlijk evenwicht. Laat alle negatieve gedachten en opmerkingen buiten de hogan...  We zien verschillende overkappingen en rotsen met een gat in het plafond... allemaal bijzondere plekken waar ceremonieën plaatsvonden.  

We lopen in een regenjas omdat het ieder moment kan regenen...maar als het tegen 7 uur is scheurt de hemel open en we zien een fantastische zonsondergang, precies op de goede plak en op het goede moment: het duurt eigenlijk maar 5 minuten als je een goede foto wilt schieten. Dat is dus gelukt.

De volgende ochtend staan we om 6 uur op om de zon op te zien komen...maar de zon zit achter een grote bult en spektakel blijft uit... dat hebben we tenslotte woensdagavond al gehad!

Donderdag vertrekken we dus weer...op naar Glen Canyon. In 1956 wordt een groot deel van de Colorado-rivier opgesloten achter de Glen-canyon dam. Het duurt wel 6 jaar voordat het meer, dat daardoor wordt gevormd, geheel is volgelopen. De stuwdam levert energie, reguleert de toestroom van water in de achterliggende staten en zorgt voor toerisme: er is een watersportgebied ontstaan met een jachthaven, visactiviteiten en natuurlijk een camping. We zwemmen wat in het meer (water niet koud)  en zien nog net twee jakhalzen wegschieten. Verder is het watersportvolk erg luidruchtig en niet gezellig: we gaan verder.

Vrijdag rijden we dus naar de north-rim: ook daar willen we alle uitzichtpunten gedaan hebben en een vergelijking maken tussen de zuid- en noordkant van de grand canyon. We rijden opnieuw over de navajo-brug en zien dan de afslag Lee’s ferry. Daar was begin 1900 een veerbootje waarmee je de colorado kon oversteken, lang voor de brug. Als we de afslag helemaal volgen staan we opeens beneden aan de rivier!  We kunnen er pootje baden (erg koud, snel stromend water) en zien een paar raft’s langsschieten. Ik zie voor het eerst een visser met een vliegen-hengel over het water zwiepen.... Eeen bijzonder gezicht. Zo stonden we nog 2 kilometer! Boven de rivier op de rand naar beneden te kijken, en nu staan we ‘in’ de rivier! Fantastisch!

Na een enerverende reis door wel 10 verschillende landschappen (zie boven) arriveren we vrijdagavond in Jacob’s lake, waar we een plek vinden op de campground vlak bij het park. Dat vlakbij moet je wel met een korrel zout nemen: het is een half uur rijden naar de ingang van het park, waarna het een uur rijden is naar het eerste uitkijkpunt. Het verste punt is,na een slopend uur door alsmaar stijgende en dalende haarspeldbochten, wel direct het mooiste. Maar we beginnen pas laat te wennen aan de Amerikaanse opmerking “ vlakbij” , wat zomaar dus een uur of anderhalf  rijden kan betekenen...

Vanmorgen dus vroeg opgestaan en zoals aangegeven na twee uur belanden we op angels point...met een Fantastisch uitzicht... je kunt er wel 160 kilometer!! ver kijken ... vanaf de dom dus ongeveer naar de Duitse grens! Wat een land.