Theodore Roosevelt

Theodore Roosevelt, 26e president van de VS Theodore Roosevelt was de 26ste president van de Verenigde Staten, van 1901 tot 1909. Hij was een veelzijdig talent, dat vrijwel net zo beroemd is om zijn politieke prestaties als om de boeken die hij schreef en zijn militaire overwinningen. Als president wordt Theodore Roosevelt vooral herinnerd om zijn strijd tegen corruptie en de macht van het bedrijfsleven, maar ook zaaide hij de kiem voor een Amerika dat zijn macht meer en meer zou laten gelden op het wereldtoneel. Vanwege die daadkracht wordt hij gezien als een van de meest invloedrijke presidenten en is zijn portret vereeuwigd in het monument Mount Rushmore, South Dakota.

Voor presidentschap

Jeugd

Zoals zijn naam wellicht al doet vermoeden, wordt ‘Teddy’ Roosevelt geboren in een familie van deels Nederlandse afkomst, op 17 oktober 1858. Hoewel hij als kind een erg zwakke gezondheid heeft, zijn zijn intelligentie en brede interesse al op jonge leeftijd duidelijk. Door een ernstige vorm van astma kan hij niet naar school, maar zijn familie is rijk genoeg om privédocenten in te kunnen schakelen. Uiteindelijk studeert Theodore Roosevelt op 22-jarige leeftijd af aan de prestigieuze Harvard University in Boston. Niet lang daarna stort hij zich op een carrière als politicus, maar maakt hij tevens naam als schrijver. Gedurende zijn leven zou hij duizenden boeken publiceren over geschiedenis, politiek, reizen en natuurwetenschappen.

Theodore Roosevelt als kind

Fysieke kracht

Ironisch genoeg leidt Roosevelts zwakke gezondheid er juist toe dat hij vanaf jonge leeftijd onvermoeibaar werkt aan zijn lichamelijke conditie, aangemoedigd door zijn vader. Hij zou uiteindelijk bekend staan om zijn sterke fysieke voorkomen en zijn geloof in het aangaan van (lichamelijke) uitdagingen. De naam Roosevelt is nog steeds verbonden met zijn ideaal van ‘the strenuous life’: het eindeloos leveren van inspanningen om tegenslagen te overwinnen en zelf te werken aan je eigen voorspoed. Op persoonlijk vlak is er aan tegenslagen geen gebrek voor de jonge Roosevelt. Hij trouwt in 1880 met Alice Hathaway Lee, die hem een dochter schenkt en zes jaar na de huwelijksdag komt te overlijden. Niet lang daarna vestigt Theodore Roosevelt zich definitief in New York, waar hij de rest van zijn leven zal wonen samen met zijn tweede vrouw Edith Kermit Carow.

Eerste politieke stappen

Op zijn drieëntwintigste wordt Theodore Roosevelt gekozen als politiek vertegenwoordig voor de Republikeinen van de staat New York. In die rol maakt hij zich al snel berucht als fel tegenstander van corruptie. Door de dood van zijn eerste vrouw, tezamen met het verlies van zijn moeder datzelfde jaar, trekt hij zich echter uit verdriet terug tot een rol achter de schermen. In 1886 wil hij terugkeren als burgemeester van New York, maar die verkiezing verliest hij. Toch blijft hij politiek actief als strijder tegen corruptie en wordt hij lid van verschillende bestuurlijke organen. Roosevelt krijgt een nieuwe kans om naam te maken als de Spaans-Amerikaanse oorlog in 1898 uitbreekt. Als fanatiek voorstander van die oorlog, nam hij het initiatief voor de oprichting en aanvoering van de vrijwillige cavalerie-eenheid Rough Riders, waarna hij in Cuba een beroemd militair leider wordt.

Die reputatie leidt hem al snel in de positie van gouverneur voor de staat New York, vanaf 1898. Hier zet hij niet alleen zijn strijd tegen corrupte bureaucraten voort, maar voert hij veel nieuwe wetten in die het bedrijfsleven en de bureaucratie gestroomlijnder laten opereren. Het succes dat hij in deze zaken scoort, levert hem echter ook veel vijanden binnen de politiek op. Niet in de laatste plaats binnen zijn eigen partij. De Republikeinen halen Roosevelt daarom over in 1901 om de functie van vice-president te accepteren, in de verwachting dat zijn macht in deze ceremoniële rol beperkt blijft.

Theodore Roosevelt

Tijdens presidentschap

President zonder verkiezing

Wanneer de zittende president McKinley in 1901 wordt vermoord, valt de opvolging automatisch ten deel aan de vice-president: Theodore Roosevelt. Hij wordt op zijn 42ste de jongste president tot dan toe. Het feit dat hij niet voor deze rol gekozen is, weerhoudt hem er niet van om daadkrachtig zijn macht in te zetten. De president wijst het publiek tevens op de noodzaak een belangrijkere Amerikaanse stempel op de wereld te drukken, machtige bedrijven aan banden te leggen en natuurlijk de nationale corruptie te bestrijden. Roosevelt neemt ingrijpende maatregelen om die idealen na te streven. Zo richt hij controle-organen op die het gedrag van nationaal opererende bedrijven reguleren en breekt hij het grootste spoorwegbedrijf op in verschillende kleine ondernemingen. Zijn grootste faam dankt hij echter aan de bemoeienis met een grootschalige staking van mijnwerkers. In zijn bemiddeling kiest hij er duidelijk voor de belangen van de arbeiders te behartigen, in een uitkomst die als ‘the square deal’ bekend staat. Na verloop van tijd spreekt niemand meer over de democratische legitimiteit van zijn presidentschap, maar alleen nog over de gevolgen van zijn beleid.

The Square Deal

Tweede termijn

Maar Roosevelt houdt zich nog in: zo populair als zijn agenda is onder de bevolking, zo omstreden zijn die plannen onder Republikeinse politici. Roosevelt heeft hun steun echter nodig als hij in 1904 herkozen wil worden. Zijn stijl van regeren is dan echter duidelijk geworden: Roosevelt had gebroken met de anti-autoritaire traditie die Thomas Jefferson had gecreëerd. Hij geloofde juist in een regering die zo sterk mogelijk was en zijn macht zoveel mogelijk liet doordringen in alle lagen van de maatschappij en alle hoeken van de wereld. Het volk lijkt het daar grotendeels mee eens. Dankzij ‘the square deal’, dat zijn campagneslogan wordt, wint hij in 1904 met overweldigende meerderheid de verkiezing voor een tweede termijn.

Daadkracht

Vanaf dat moment laat Roosevelt de macht van de overheid pas echt doordringen tot het Amerikaanse bedrijfsleven. In 1906 creëert hij met The Hepburn Act het eerste reguleringsorgaan dat grote bedrijven aan banden kan leggen (op het gebied van spoorwegen). Datzelfde jaar versterkt hij de controle op voedselkwaliteit, nadat de pers ontdekte dat deze vaak zeer onder de maat was. Zijn grootste ingrepen hebben echter betrekking op het beheer van natuurlijke grondstoffen. Talloze bos- en natuurgebieden worden aangewezen als overheidsbezit dat beschermd wordt tegen commerciële exploitatie.

Sterke internationale rol

Los van deze ingrijpende binnenlandse veranderingen, heeft Roosevelt vooral invloed op de rol die de VS zouden gaan spelen in internationale betrekkingen. De opkomende industriële staat begint langzaam de machtigste ter wereld te worden, maar aan het begin van de twintigste eeuw volgde het land een sterk isolationistische koers. Roosevelt gelooft echter dat de verovering van de Filippijnen tijdens de Spaans-Amerikaanse Oorlog het einde van dat tijdperk moest betekenen. In zijn ideologie van ‘the strenuous life’ had de VS samen met andere ‘beschaafde’ staten de verantwoordelijkheid om ‘barbaarse’ staten naar verlichting te helpen. Hij spant zich in om de uitgaven aan marine en leger te verhogen, zodat de VS Latijns-Amerika en de omringende zeeën konden beheersen.

Een van de tastbare symbolen van die groeiende Amerikaanse invloed is de (hervatting van de) aanleg van het Panamakanaal in 1903, dat Roosevelt zelf als de grootste prestatie van zijn presidentschap zou beschouwen. Ook verdient hij de Nobelprijs voor de Vrede met de Amerikaanse bemiddeling die in 1905 een eind maakt aan de Japans-Russische oorlog.

Theodore Roosevelt Panamakanaal

Financiële problemen

De laatste jaren van zijn presidentschap verlopen desondanks minder glorieus. De overheid komt in 1907 in financiële problemen, waardoor Roosevelts binnenlandse hervormingen stuklopen tijdens de onderhandelingen met paniekerige congresleden. Ook krijgt hij kritiek nadat hij de lage geboortecijfers van blanke Amerikanen aanmerkt als ‘raciale zelfmoord’, en als hij eigenhandig besluit een geheel regiment van honderdzestig Afro-Amerikanen oneervol te ontslaan omdat enkele van hen rellen hadden veroorzaakt.

Na presidentschap

Verscheurde partij

Na het eind van zijn tweede presidentstermijn in 1909 wordt Roosevelt een fanatiek reiziger. Zijn terugkeer naar Amerika leidt echter al snel tot nieuwe politieke commotie. De Republikeinen zijn op dat moment verdeeld tussen een conservatieve stroming en de progressieve volgelingen van Roosevelt. De huidige president William Taft was zelf door Roosevelt voorgedragen als officieuze opvolger, maar hij schaarde zich tijdens zijn eerste termijn steeds meer naar de conservatieven. Roosevelt keert zich daarop tegen zijn vriend en beschermeling en verscheurt de partij zo nog verder.

William Taft

Nieuwe verkiezingen

Roosevelt neemt het zelfs tegen Taft op in de race om Republikeinse presidentskandidaat te worden, maar die strijd verliest hij omdat Taft als president veel meer macht heeft. Als tegengeluid richt Roosevelt de nieuwe Progressive Party op, waar hij als leider in de verkiezingen van 1912 zijn oude thema’s opnieuw kracht inblaast: meer overheidsinvloed op de economie en een sterkere verzorgingsstaat. Met dit programma van New Nationalism hoopt hij een deel van de Democratische stemmen te kapen, maar hij vindt zijn meerdere in de immens populaire Woodrow Wilson. Het enige wat de verkiezingscampagne hem oplevert, is een schotwond in zijn borst van een radicale burger.

Roosevelt blijft echter hoop houden op een nieuw presidentschap. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog is hij uitgesproken voorstander om de geallieerden te steunen, maar ziet hij vooral zijn haat tegen president Woodrow Wilson groeien als deze hem weigert een divisie in Frankrijk te leiden. Die gezamenlijke afkeer leidt echter wel tot hernieuwde relaties met de Republikeinse partij, waardoor hij in 1920 een groot kanshebber wordt om namens de Republikeinen mee te dingen naar het presidentschap. Helaas komt zijn dood in januari 1919, vlak na zijn zestigste verjaardag, te vroeg om die hernieuwde populariteit te kunnen benutten. Roosevelt wordt sindsdien herinnerd als een groot staatsman, die echter niet alleen goede sporen heeft nagelaten. Hoewel zijn karakter nog steeds het toonbeeld is van krachtig leiderschap, zien velen zijn regeringsstijl als het begin van een periode waarin presidenten hun macht steeds meer zijn gaan misbruiken.

Nagedachtenis

President Theodore Roosevelt is vereeuwigd in het monument Mount Rushmore in South Dakota. Ook is er in hoofdstad Washington DC het Theodore Roosevelt Island opgericht - een bosrijk eilandje met wandelpaden die de gedachte aan de natuurliefhebbende president levend houden.

president theodore Roosevelt
Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan