Onderwijs in Canada: University

Het Canadese systeem voor hoger onderwijs is uniek. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt niet bij de nationale regering, maar bij de overheden van de provincies. Dit is vastgelegd in de Britse Noord-Amerika Wet van 1867. Daardoor kent elke provincie een eigen, uniek onderwijssysteem. Voor de oorspronkelijke bewoners van Canada, de mensen die het land bevolkten voordat de Europeanen kwamen, wordt een uitzondering gemaakt. De overheid is verantwoordelijk voor hun onderwijs. Dat komt omdat ze vaak een eigen schoolsysteem hebben waarin vooral de nadruk wordt gelegd op inheemse kennis en gebruiken.

Canada kent tien provincies die elk dus verantwoordelijk zijn voor hun eigen onderwijs. Canada kent ook drie territoria, gelegen in het noorden van het land, waarin vooral veel oorspronkelijke bewoners wonen. Voor het onderwijs in deze gebieden is de nationale overheid verantwoordelijk. In de provincie Ontario bevindt zich de enige universiteit die valt onder de nationale regering. Dit is de Koninklijke Militaire Academie, waar officieren worden opgeleid voor het Canadese leger.

Een ander opvallend punt is de Franstalige provincie Québec. Hoewel er ook tussen de Engelstalige provincies veel verschillen bestaan, is het traject dat studenten er moeten afleggen om aan de universiteit te kunnen studeren wel overal hetzelfde. Leerlingen blijven tot hun 18e jaar op de ‘high school’, de middelbare school. Daarna kunnen ze doorstromen naar een ‘college’ of ‘university’; deze instituten zijn vergelijkbaar met de Nederlandse hogeschool en universiteit. In Québec werkt men echter met een ander systeem. Als leerlingen 16 of 17 jaar oud zijn verlaten ze de middelbare school (of: ‘école secondaire’, zoals de Franstaligen zeggen) en volgen twee ‘tussenjaren’ aan een publiek college. Tijdens deze jaren kunnen ze kiezen of ze een academische opleiding willen volgen of liever meteen een beroepsgerichte opleiding. Pas daarna kunnen studenten kiezen voor één van de zeventien universiteiten die Québec rijk is.

Universiteit van Toronto

Ontario is de belangrijkste provincie van Canada. De hoofdstad van Canada, Ottawa, is er gelegen, evenals de grootste stad van het land, Toronto. Ontario kent 23 publieke universiteiten en 17 private. Deze laatste zijn meestal religieus gefundeerd. De grootste universiteit van Canada is gevestigd in Toronto. Deze universiteit staat op plaats 16 op de wereldwijde ranglijst van best bekendstaande universiteiten. De Universiteit van Toronto werd in 1827 opgericht en heette toen nog ‘King’s College’. Het was het eerste instituut voor hoger onderwijs van Canada. De universiteit werd oorspronkelijk beheerd door de Anglicaanse Kerk, maar in 1850 werd het een seculier instituut en kreeg toen ook de naam ‘University of Toronto’.

In Toronto zijn een aantal belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen gedaan. Niet voor niets gaat een groot deel van het onderzoeksgeld van de overheid naar deze universiteit. Het medicijn tegen diabetes, insuline, werd voor een groot deel ontwikkeld in Toronto. De universiteit heeft een leidinggevende positie op het gebied van stamcelonderzoek. Ook werd hier de eerste bruikbare elektronenmicroscoop ontwikkeld. Op literair en communicatief gebied is de universiteit van Toronto invloedrijk door de Toronto School. Deze stroming ontstond in de jaren dertig van de twintigste eeuw. De aanhangers ervan beweren dat communicatie erg belangrijk is in de manier waarop wij onderscheid maken tussen verschillende culturen. Oftewel: de manier waarop communicatie tussen mensen van een bepaalde cultuur plaatsvindt, is voor een groot deel bepalend voor de identiteit van die cultuur.

De universiteit biedt vrijwel elke studierichting aan, van muziek tot bosbouw en van theologie tot economie. De verschillende faculteiten zijn gevestigd in prachtige gebouwen tussen parken en historische momenten, en vlakbij het economische centrum van Toronto. Daarom telt de universiteit bijna 75.000 studenten.

Beroemde ex-studenten zijn onder andere: Jeffrey Skoll, de eerste werknemer en directeur van eBay; Sergio Marchionne, die de noodlijdende automerken Fiat en Chrysler uit de financiële problemen wist te halen; en Noor Hassanali, de tweede president van de Republiek van Trinidad en Tobago.

York University

De stad Toronto kent nog een groot onderwijsinstituut: De York University is met ongeveer 52.000 studenten de tweede universiteit van Canada. De York University werd in 1959 opgericht. De eerste lessen werden gegeven in de gebouwen van de Universiteit van Toronto, en gevolgd door maar 76 studenten. In de jaren zestig was de heersende opvatting dat een universitaire opleiding zorgde voor sociale rechtvaardigheid (waarbij dus niet afkomst of rijkdom van belang was voor de sociale positie, maar intelligentie en inzet) en voor de maximalisatie van individuele talenten. Dit was ook van belang voor de economie van het land. Nu nog steeds zijn de economische- en rechtenfaculteit de belangrijkste en beste onderdelen van de York University. In 2009 kwam de universiteit twee keer in opspraak. De eerste keer was tijdens een academische conferentie over het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Voor de aanvang stond de universiteit onder zware druk: veel mensen en groeperingen wilden niet dat de conferentie doorging. Uiteindelijk vond deze toch plaats. Men discussieerde vooral over de manier waarop Palestina verdeeld moest worden: beide groepen een eigen staat, of beide groepen in een vreedzame samenwerking onder één regering? Na afloop werd de York University ervan beschuldigd het verloop en de uitkomst van de conferentie te hebben beïnvloed. Bepaalde invloedrijke deskundigen zouden bewust niet zijn uitgenodigd omdat het onderwerp politiek te gevoelig lag. Het bestuur van de universiteit weerlegde dit uiteraard, er kwamen een aantal onderzoeken en beide partijen zijn het nog steeds niet met elkaar eens. Later dat jaar volgde in het verlengde van deze thematiek opnieuw een opstootje. Een conferentie van Joodse en pro-Joodse studenten werd verstoord door pro-Palestijnse studenten die anti-semitische leuzen riepen en het zionisme vergeleken met racisme. Uiteindelijk moest de politie eraan te pas komen om de belaagde studenten te ontzetten.

York University kent ook een lange geschiedenis van stakingen. Bekende stakingen vonden plaats in 1997, 2001 en 2008. Hoewel deze stakingen en rellen de universiteit zeker in een negatief daglicht stellen, is het wel duidelijk dat de universiteit erin slaagt veel politiek betrokken studenten aan te trekken. Bekende ex-studenten van York University zijn onder andere: Rollo Armstrong van de Britse electronicaband Faithless; Matt Carter, die Algemeen Secretaris was van de Britse Labourpartij; en Anibal Cavaco Silvia, voormalig premier en president van Portugal.

Universiteit van Brits-Columbia

Deze universiteit, gevestigd in de stad Vancouver, werd in 1906 opgericht als het McGill University College of British Columbia: de eerste privéuniversiteit van Vancouver. In 1915 ging deze prestigieuze universiteit over in de Universiteit van Brits-Columbia. De universiteit bestaat uit twee campussen: de eerste ligt net buiten Vancouver en de tweede ligt in Kelowna, een andere stad in de provincie Brits-Columbia. De bibliotheek van de universiteit staat hoog aangeschreven. Er zijn ruim vier miljoen boeken te vinden en daarmee behoort de universiteit tot de belangrijkse onderzoeksinstituten van Canada.

Zeven Nobelprijswinnaars studeerden aan de Universiteit van Brits-Columbia, evenals twee Canadese minister-presidenten: Kim Campbell en John Turner. De actrice Evangeline Lilly, bekend door haar rol als Kate Austen in de tv-serie ‘Lost’, haalde een graad in Internationale Relaties aan de Universiteit van Brits-Columbia.

Université du Québec à Montréal

De positie van de Franse taal in Canada is uniek. De Universitet van Québec in Montréal is daar een goed voorbeeld van. Er studeren ongeveer 41.000 studenten aan en hiervan is maar een procent Engelstalig. De colleges worden dan ook voor het overgrote deel in het Frans gegeven. Bij de oprichting van de universiteit in 1969 is de invloed van de provinciale overheid goed zichtbaar. Die voegde namelijk verschillende ‘colleges’ en universiteiten samen.

De universiteit ligt midden in het centrum van Montréal. In 2005 was het kort de grootste Franstalige universiteit ter wereld door de korte samenvoeging met een andere universiteit. Beide universiteiten werden later weer gescheiden.

In 2006 kwam de universiteit in financiële problemen dankzij het mislukken van een ambitieus nieuwbouwproject. Toch is het ook nu nog een belangrijke universiteit binnen het Canadese onderwijssysteem, met bekende oud-studenten als Yvan Conoir en Peter Leuprecht (die beide verschillende belangrijke functies bekleedden binnen de Verenigde Naties) en de bekende Canadese romanschrijfster Régine Robin.