Sioux/Dakota

Sioux Sioux of Dakota zijn beide verzamelnamen voor een groot aantal inheemse volkeren die leven in het Noorden van de Verenigde Staten en in Canada. De Sioux vormden een bekend indianenvolk op de vlaktes van North en South Dakota. Het waren trotse krijgers die net als veel andere indianen strijd voerden tegen de oprukkende Amerikanen. Zij waren het die de beroemde Slag bij Little Bighorn wonnen. Honger en oorlog dwongen hen echter hun nomadische bestaan op te geven en uiteindelijk in reservaten te gaan wonen.

Geschiedenis

Windstreken

De historische Sioux bestonden uit drie volken: de oostelijke Sioux, de westelijke Sioux en de Yankton. Deze spraken elk hun eigen dialect en waren op hun beurt weer in aparte groepen onderverdeeld. De oostelijke Sioux woonden oorspronkelijk in de omgeving van Lake Superior en leefden van jacht, visserij en wat ze in de wouden vonden. De westelijke Sioux en de Yankton leefden zuidelijk van hen, in het huidige Minnesota, en waren landbouwers. De oostelijke Sioux voerden veel oorlog met hun buren, de Chippewa, en halverwege de zeventiende eeuw waren ze gedwongen uit te wijken naar het zuiden. Hier troffen ze de westelijke Sioux en Yankton aan, die ze uit hun leefgebied verdreven. De verdreven indianen trokken naar het westen, naar de huidige staten North en South Dakota. Hierdoor veranderde hun leefwijze: ze kwamen terecht op de Great Plains en werden jagers, met bizons als belangrijkste prooi.

Sioux in oorlog om landbezit

Kolonisten, grenzen en oorlogen

De Sioux kregen in de negentiende eeuw te maken met de komst van Amerikaanse kolonisten en de opschuivende grens van 'hun' land. Dit leidde tot meerdere opstanden en oorlogen tegen de VS, die steeds door het leger neergeslagen werden en veel mensenlevens kostten. Deze strijd was onderdeel van wat nu de ‘Plains Wars’ heten, oorlogen tussen diverse indianengroepen op de Great Plains en het Amerika dat steeds verder westwaarts trok. Sommige indianen stonden de Amerikanen bij om zich te revancheren voor alle keren dat ze door de Sioux overvallen waren.

De Amerikaanse overheid sloot verdragen met de Sioux, maar voorkwam niet dat veel kolonisten op eigen houtje het leefgebied van de Sioux introkken – bijvoorbeeld toen er goud werd gevonden rond 1870. Dit leidde weer tot oorlog, die wel de Grote Sioux-oorlog genoemd wordt. Het Amerikaanse leger trok naar het huidige South Dakota, losse groepen indianen verwachtend. In plaats daarvan hadden de Sioux een verbond gesloten met de Cheyenne en gezamenlijk wisten ze de Amerikanen enkele zware slagen toe te brengen. De beroemdste hiervan is de Slag bij Little Bighorn, waarbij de bekende officier George Custer met zijn cavalerie afgeslacht werd. Deze nederlaag bracht grote opschudding teweeg bij het Amerikaanse publiek en men was erop gebrand om meer troepen te sturen en definitief met de Sioux af te rekenen. De meeste Sioux sloten vrede en legden zich moegestreden en uitgehongerd neer bij een bestaan in aangewezen reservaten.

Sioux migratie

Geestendans

Tussen 1890 en 1891 laaide de vlam van het verzet nog één keer op, toen ook de Sioux onder de invloed kwamen van de ‘Ghost Dance movement’, een beweging onder indianen die in onvruchtbare en armoedige reservaten leefden. Door het dansen van de traditionele ‘Geestendans’ zou er een nieuwe, betere wereld komen, wat door sommigen geïnterpreteerd werd als een wereld zonder blanken. De Amerikanen werden zenuwachtig door al deze indianen die zich in hun traditionele gewaden uitdosten om een mysterieuze, spirituele dans uit te voeren die tegen hen gericht was en probeerden enkele leiders van de beweging te arresteren. Het bekende opperhoofd Sitting Bull werd tijdens zijn arrestatie gedood; in december 1890 vermoordden nerveuze Amerikaanse soldaten bij Wounded Knee tweehonderd mannen, vrouwen en kinderen. Vanaf dit moment trokken de Sioux zich definitief in hun reservaten terug.

Sioux Ghost Dance Movement

Cultuur

Nomaden

De historische Sioux leefden voornamelijk op de Great Plains en hadden een nomadische cultuur die voor een belangrijk deel ons idee van typische indianen heeft bepaald: tipi’s, veren tooien, met pijl en boog op bizons jagen. Namen als Wounded Knee, Sitting Bull en Little Bighorn zijn bekende ijkpunten in de Amerikaanse geschiedenis.

Jacht

De producten van de bizonjacht verhandelden de Sioux met landbouwende indianen en met de Amerikanen. Soms veranderde vreedzame handel in gewelddadige overvallen en door deze ervaring met jacht en oorlog stonden de Sioux bekend als krijgshaftige tegenstanders. Hun wapenfeiten in de strijd, af te lezen aan geroofde paarden en scalps, waren statussymbolen.

Religie en rituelen

Religie nam een belangrijke plaats in en er waren allerlei rituelen voor de jacht en oorlog. Naast de beer had vooral de bizon grote spirituele betekenis. Net als bij de overige indianen van de Great Plains was de jaarlijkse Zonnedans het belangrijkste religieuze evenement. De verschillende volkeren kwamen aan het einde van de winter bij elkaar en vele indianen begonnen met vasten, alvorens ze op een vaste tijd begonnen met dansen rondom een centrale paal. Dit hielden ze met tussenpozen meerdere dagen en nachten vol zonder te eten of te drinken; de meest toegewijde individuen deden ook nog eens aan zelfkastijding. De Zonnedans moest bijdragen aan het welzijn van het hele volk en de individuele dansers.

Hedendaagse Sioux

North en South Dakota

Er zijn tegenwoordig ongeveer 170.000 Sioux, zij leven voornamelijk in reservaten in North en South Dakota, maar bijvoorbeeld ook in het Canadese Manitoba en Saskatchewan. Je kunt vandaag de dag een bezoek brengen aan diverse monumenten ter ere van de (historische) Sioux:

  • Het Crazy Horse Memorial is ongetwijfeld het meest bekend. Dit enorme beeldhouwwerk wordt gemaakt als eerbetoon aan opperhoofd Crazy Horse en is een antwoord op het nabijgelegen Mount Rushmore.
  • Little Bighorn Battlefield National Monument in Montana: een minder bekende, maar niet minder belangrijke plek. Hier wordt de Slag om Little Bighorn herdacht. Tijdens deze strijd in juni 1876 vochten de Sioux en de Cheyenne een laatste keer om hun bestaansrecht. Je kunt een bezoek brengen aan het museum, een militaire begraafplaats en een gedenkteken. Er is de laatste tijd meer aandacht gekomen voor de indiaanse kant van het verhaal en sinds 2003 is er ook een Indiaans monument om alle indianen te herdenken die daar hun leefwijze verdedigden.

Crazy Horse Memorial Sioux
Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan