Mohawk

Thayendanegea Mohawk Joseph Brant De Mohawk noemen zichzelf ook wel de ‘Kahniakehake’, wat ‘het volk van de vuursteen’ betekent. Ze zijn onderdeel van de Iroquois-confederatie. Dit is een groep van zes indianenvolken die tijdens het gevecht om Noord-Amerika een strategische rol speelden tussen de Fransen, Engelsen en de Amerikanen.

Geschiedenis

Oorlogszucht

De Mohawk leefden voornamelijk in wat nu de Mohawk Valley is in de staat New York, maar bevolkten ook gebieden in Noordoost-Canada. Uit geschriften van Jezuïtische missionarissen uit de zeventiende eeuw komt naar voren dat het een agressieve en oorlogszuchtig volk was, dat vaak in gevecht raakte met volken uit omliggende gebieden. Ook de relatie met Europese kolonisten was slecht. Tijdens een gevecht met de Franse ontdekkingsreiziger Samuel de Champlain en zijn gevolg, kwam het indianenvolk voor het eerst in aanraking met vuurwapens. De Mohawk verloren twee van hun hoofdmannen en sloten zich aan bij de aartsvijand van de Fransen: de Britten. Een deel van de Mohawk was echter gevoelig voor de bekeringspogingen van de Franse missionarissen, en liep over naar de Fransen.

Tijdens de Amerikaanse Revolutie liet de Iroquois-confederatie, waar het Mohawk-volk ook lid van was, alle volken zelf bepalen om mee te vechten. De Mohawk steunde de Britten en alleen de Oneida kozen de kant van de voor onafhankelijkheid strijdende Amerikanen. Samen met de Britten plunderden en overvielen de indianenvolken nederzettingen in de staten New York en Pennsylvania. Het Continentale Congres (het toenmalige ‘bestuur’ van het land), stuurde hierop een strafexpeditie, die de Britten en hun bondgenoten in 1779 versloeg.

Cultuur

Iroquois-confederatie

De Mohawk maakten deel uit van de Iroquois-confederatie, een verband met daarin zes volken en leefden ten oosten van alle andere Iroquois-naties. Om die reden werden ze ook wel de ‘wachters van de oostelijke poort’ genoemd. De Mohawk hadden een raad die werd geleid door de clanmoeders. Ook moesten ze gehoorzamen aan de overkoepelende grote raad der Iroquois, waar negen Mohawk deel van uitmaakten. De Mohawk hadden drie clans binnen hun verband: namelijk de beer, de wolf en de schilpad en uit deze clans kwamen elk drie afgevaardigde opperhoofden.

Levenswijze

De Mohawk leefden net als de andere Iroquois-volken traditioneel in longhouses. Dit waren van hout gemaakt gebouwen van ongeveer 45 meter lang en 6 meter hoog en breed. Binnenin waren verhoogde platforms aanwezig waar de krijgers op konden slapen. In een longhouse konden tot 60 mensen wonen. De Mohawk bouwden deze longhouses vaak vlak bij rivieren en bossen om zo te kunnen jagen en verzamelen, vissen en landbouw bedrijven. Er stonden vaak een vijftal longhouses bij elkaar in de buurt, allemaal omgeven door muren voor bescherming van de buitenwereld. Belangrijke gewassen voor de Mohawk waren onder andere maïs, tabak en bonen en ze verzamelden bovendien kruiden en bessen. Voor de jacht gebruikten ze pijl en boog en voor het vissen speren en hengels. Dieren werden met behulp van messen van vuursteen van hun huid ontdaan. Verder gebruikten ze voor landbouw houten schoffels. Was er oorlog, dan gebruikten mannen pijl en boog, knotsen, speren en schilden als wapens.

Mohawk-schrijfster Pauline Johnson

Kleding

De mannen droegen geverderde hoofdtooien en een soort lendendoeken met een legging, terwijl de vrouwen zich kleedden in een wikkelshirt met daaronder kortere leggings dan de mannen. Op hun hoofd hadden ze tiara’s van kralen. Als men ten strijde trok, schoren de krijgers hun hoofd helemaal kaal of lieten een hanenkam (Mohawk) staan.

Geloof

De Mohawk geloofden in de Iroquois-mythologie. Hun scheppingsmythe begint in de hemelwereld, waar een zwangere vrouw haar man vroeg om wat lekkers voor haar te halen. Ze wilde de bast van een wortel van de grote boom middenin de hemelwereld, waar niemand eigenlijk aan mocht komen. De man deed het toch en legde een deel van de wortel van de boom bloot. De vrouw keek in het gat dat ontstaan was, en viel er doorheen. Vogels redden haar en ze landde uiteindelijk op de rug van een reuzenschildpad. Een kleine pad legde modder op de rug van de zeeschildpad en dit nam de vorm van Noord-Amerika aan. De vrouw plantte gewassen die ze had meegenomen uit de hemelwereld. Zo creëerde ze de wereld die we nu kennen en wat de Iroquois ‘schildpadeiland’ noemen. De vrouw die uit de lucht was gevallen kreeg een dochter die zwanger raakte van de westenwind. Ze kreeg een tweeling en overleed tijdens de geboorte. De tweeling begroef hun moeder, die maïsmoeder werd. Ze vormde een bron van maïs, bonen, en pompoenen. Uit haar hart groeide heilige tabak, die werd gebruikt om te communiceren met de hemelwereld. De rechtshandige van de tweeling creëerde prachtige heuvels, meren, bloesems en zachtaardige wezens terwijl de linkshandige kliffen, stroomversnellingen, dorens en roofdieren maakte. De rechtshandige, Teharonghyawago genaamd, schiep de mens en daarom zien de Iroquois hem als hun schepper. Maar Tawiskaron (de linkshandige) creëerde tovenarij, rituelen en genezing. Uiteindelijk doodde Teharonghyawago zijn tweelingbroer Tawiskaron, waardoor Teharonghyawago over de hemelwereld en de dag regeert, en Tawiskaron over de onderwereld en de nacht. Beiden zijn voor de Iroquois-volken belangrijk en allebei worden ze geëerd. Voor de Mohawk zijn dieren heilig omdat zonder de hulp van dieren de zwangere vrouw nooit de aarde had kunnen creëren.

Niagara Falls

De Niagara-watervallen zijn voor de Iroquois een heilige plek. Ze geloven dat het geluid van de waterval de stem is van de machtige geesten van het water. Tot in het midden van de achttiende eeuw offerden ze maagden aan de waterval door hen in een witte kano gedecoreerd met fruit en bloemen over de rand van de waterval te sturen. De Iroquois geloofden dat de maagden na hun dood veranderden in pure en goede geesten.

Hedendaagse Mohawk

Reservaten

In de VS wonen veel vooral traditionele Mohawks in het Akwesasne reservaat in de staat New York. Een klein deel van Akwesasne, ook wel St. Regis genoemd ligt in Canada. Noordelijk van de St Lawrence rivier, in de Canadese provincies Ontario en Quebec, loopt dit reservaat door als het Akwesasne reserve. Verder naar het oosten in Quebec, zuidelijk van Montreal ligt het Kahnawake reserve. Westelijk van Montreal ligt Kanesatake waar veel strijd is geleverd door enkele Mohawk groepen (de OKA crisis)

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan