1929: Grote Depressie Canada

Toen de Grote Depressie in 1929 in de Verenigde Staten toesloeg, werd Canada daar vrijwel direct in meegetrokken. Canada was zo onlosmakelijk met de economie van de VS verbonden, dat de handel die de landen met elkaar dreven niet zomaar losgesneden kon worden. Canada produceerde bijvoorbeeld veel luxeproducten, zoals auto’s, die op de Amerikaanse markt terechtkwamen. Toen de mensen tegen het einde van de jaren twintig hun geld op de bank zetten en het niet meer uitgaven, bleef Canada met een overschot aan producten zitten. Toen de beurs op Wall Street crashte en de economie van de VS als een kaartenhuis instortte, kon het dan ook niet anders dat de Canadese economie eveneens te kampen kreeg met een grote crisis.

Oorzaken

Weinig andere landen ter wereld werden waarschijnlijk zo hard door de beurskrach geraakt als Canada. Het land was voor ruim 30% afhankelijk van export, waarvan 30% aan de VS. Toen de exporttarieven na de jaren 1930 in de hele wereld stegen, kreeg Canada een harde klap. Het voeren van export werd niet alleen moeilijker, maar ook veel duurder. Fabrieken bleven met producten zitten doordat de mensen geen geld meer uit wilden en konden geven. Hierdoor daalde de productie, wat leidde tot ontslagen. De vier westerse provincies van Canada waren door hun afhankelijkheid van de buitenlandse handel al in 1932 failliet.

Naast de productieoverschotten en de vrijwel niet bestaande export had ook de landbouw ernstige problemen. Door jarenlange uitbuiting van het bouwland in de centrale provincies en een enorme droogte die de provincies trof in de beginjaren van de jaren dertig, veranderden de graan- en tarwevelden in woestenijen. Net als in de VS werd er gesproken van de Dirty Thirties. Zandstormen en droogtes verwoestten de landbouwgrond, waardoor inkomsten voor de getroffen provincies met 90% afnamen.

Daarnaast was er nog een andere aanleiding voor de economische crisis in Canada. De grote tarwecrash van 1928 deed het voorwerk. Canada was in de jaren twintig een snel groeiende natie met een relatief laag percentage werkelozen. Het land kon zich snel ontwikkelen door de grote export van tarwe. Door de misoogsten in 1928 raakten veel mensen werkeloos en daalden de inkomsten van de export. Voordat Canada hier goed en wel van kon herstellen, sloeg de beurskrach uit de VS toe.

Gevolgen

De grootste gevolgen van de crisis in Canada waren de stijgende werkeloosheid en de toenemende armoede. Steeds meer mensen, vanaf 1934 zelfs hele provincies, waren aangewezen op speciale hulpprogramma’s van de staat. Een groot deel van de mensen (één op vijf) werd afhankelijk van voedselbanken en een maandelijks inkomen van de staat. Canada had nog nooit zo’n groot percentage werkelozen geteld.

De crisis had ook grote impact op de demografie. Canada had te maken met de laagste in jaren. Er was sprake van lage geboortecijfers en een dalende immigratie; vanwege de hoge werkeloosheid werden immigranten vrijwel direct het land weer uitgestuurd. Joden die vluchtten uit nazi-Duitsland werd toegang geweigerd en Canada zette grootschalige deportaties op gang waardoor oude immigranten alsnog teruggestuurd werden naar hun land van herkomst. Hieronder bevonden zich vooral zieken en werkelozen. Ook de urbanisatie kende een terugslag. Vijftig jaar aan ontwikkelingen van de grote Canadese steden werd in minder dan tien jaar volledig stopgezet. Mensen verlieten de steden om weer terug te gaan naar het platteland, waar men in ieder geval nog de kans kreeg om voor zichzelf te zorgen. Alles was beter dan het in de stad zien te redden op te kleine rantsoenen.

Mensen in de rij voor werk

Hulp van de overheid

Aan het begin van de crisis was Mackenzie King minister-president van Canada. Aangezien de lokale en provinciale overheden diepe schulden hadden na de aanleg van wegen en spoorwegen in de jaren twintig, restte de crisishulp op de schouders van de overheid. King geloofde echter, net als de Amerikaanse president Hoover, dat de crisis zichzelf zou oplossen. Hierdoor werden slechts enkele kleine hulpprojecten opgestart.

In 1930 werd Mackenzie King opgevolgd door Richard Bennett, wat echter geen grote verschillen met zich meebracht. Er werden constructieprojecten opgezet voor de aanleg van wegen en Bennett probeerde vernieuwingen zoals die van Roosevelt’s New Deal door te voeren. Door slechte kennis over de oorzaken van de crisis liep dit echter uit op niets. Bennett dacht net als King dat een economische balans, een sterke dollar en een hoog invoertarief Canada uit het slop zou trekken. De verhoogde invoerrechten zorgden er echter voor dat de Canadese handel in zijn geheel instortte.

De terugkeer van King in het parlement in 1935 was onvermijdelijk en zorgde uiteindelijk voor een aantal hervormingen binnen de staat. King nam nu een grotere verantwoordelijkheid voor sociale en economische welvaart en zorgde onder andere voor één nationale bank en voor een minimumprijs voor tarwe. De oorzaken van de crisis werden echter niet aangepakt.

Mackenzie King

Hulp uit het buitenland

Al vroeg in de crisisjaren nam Canada hulp van Groot-Brittannië aan. Doordat de VS de invoerrechten verhoogde en de handel hierdoor te duur werd, werd Canada maar al te graag opgenomen in het protectionistische systeem van de Britten. Vanaf 1932 begon het systeem, dat een voorkeur gaf aan handel binnen de Commonwealth (alle landen die nog onder Brits bestuur vallen), ook voor Canada te werken. In 1938 was de waarde van de handel tussen Canada en Groot-Brittannië verdubbeld, ondanks de drastische prijsdalingen die de jaren dertig in hun greep hielden.

Zelfs met de Britse hulp lukte het Canada niet om de crisis volledig uit zichzelf af te wenden. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 voor Groot-Brittannië zorgde dat ook Canada bij de oorlog werd betrokken. De nieuwe oorlogsindustrie zorgde voor nieuwe banen, waardoor de werkeloosheid daalde en de lonen weer stegen. Bovendien zorgde de oorlog voor een sociale welvaart die nu een blijvend deel van de Canadese politiek vormt.

1917: Halifax Explosion1939-45: Canada in de Tweede Wereldoorlog

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan