2011: Occupy Wall Street

Occupy Wall Street (‘bezet Wall Street’) is de naam van het protest dat op 17 september 2011 startte voor het beursgebouw van Wall Street in New York. De Canadese actiegroep Adbusters Media Foundation begon de demonstratie tegen hebzucht van Wall Street en andere financiële instellingen. Met betogen en doorlopende bezettingsacties toonden zij hun onvrede aan de wereld. Vanaf oktober 2011 vonden de occupy-demonstraties ook in andere werelddelen plaats.

Het ontstaan

Adbusters Media Foundation

De Adbusters Media Foundation, kortweg de Adbusters, is een non-profitorganisatie die vanuit Canada opereert. De Adbusters zijn tegen de hedendaagse consumptiecultuur en ‘pro-environment’: men vindt dat mensen bewust en “groen” moeten leven met het oog op de toekomst. Dat het in 2011 voor het vierde jaar op rij slecht ging met de Amerikaanse economie viel volgens Adbusters te wijten aan de hebzucht van bedrijven in de financiële sector, corruptie en ongewenste beïnvloeding van de overheid door bedrijven, waardoor sociale en economische ongelijkheid ontstaan. In juni 2011 registreerden de Adbusters het webadres OccupyWallStreet.org en legden ze de basis voor de protesten.

Demonstratievormen

In 2011 schreef Adbusters in een nieuwsbrief aan haar leden dat ‘de Verenigde Staten haar eigen Tahrirplein nodig heeft’. Met de Arabische Lente en de Spaanse 15 mei-beweging in het achterhoofd stelde de organisatie een vreedzame demonstratie voor om de toenemende ongelijkheid in welvaart en de wereldwijde economische crisis onder de aandacht te brengen. Een groep mensen (de New York General Assembly, NYGA) was geïnspireerd door deze oproep en ging wekelijks vergaderingen houden over het doel en de richting van de demonstratie. Zij werden gesteund door de internetgroep Anonymous, die met een filmpje haar aanhangers aanmoedigde deel te nemen aan de protesten. Ook de U.S. Day of Rage, een organisatie die protesteert tegen corruptie, verkiezingen en de overheid, voegde zich bij de protestbeweging.

Wall Street NY

Zuccotti Park

We are the 99%

Op 17 september startten de demonstraties in New York. Met de leus 'We are the 99%' wilden de demonstranten de economische ongelijkheid tussen de allerrijksten (1%) en de rest (99%) van Amerika bekritiseren. De NYGA wilde zich op Wall Street bij het beroemde beeld ‘Charging Bull’ groeperen, maar de politie ontdekte dit voortijdig en sloot het gebied rondom de stier af. De organisatie week uit naar Zuccotti Park, waar ze twee maanden zou verblijven. Aangezien het park privébezit is, kon de politie de demonstranten niet weigeren. Michael Bloomberg, burgemeester van New York, liet weten dat mensen het recht hebben om te protesteren en dat hij ervoor wilde zorgen dat zij daarvoor een locatie zouden hebben. Veel demonstranten sloegen een tent op met de intentie voorlopig in Zuccotti Park te blijven. Zodoende werd Zuccotti Park permanent bezet gehouden door de Occupy’ers.

Doelen

Een leider van de beweging was er niet. De activiteiten werden lokaal georganiseerd en alles gebeurde in overleg. Ook de doelen waren niet eenduidig. Wel kwamen alle standpunten op het volgende neer: weg met de hebzucht van grote financiële instellingen; herstel de democratie in haar oorspronkelijke vorm en zorg voor economische gelijkheid. Opvallend genoeg hoorden de demonstranten niet tot een bepaalde politieke stroming of gezindte. Jong en oud, democraat en republikein, restaurantmedewerker en hoogleraar: allemaal voegden ze zich bij de beweging.

Tentenkamp

Tijdens de bezetting sliepen er ’s nachts ongeveer honderd tot tweehonderd personen in Zuccotti Park. In eerste instantie waren tenten niet toegestaan en sliepen de demonstranten in de openlucht. Na een paar dagen ontstond er toch een tentenkamp. Vrijwilligers kookten in grote keukens en veel omliggende bedrijven stelden hun douches en toiletten beschikbaar. Aangezien geluidsversterking verboden was, gebruikten de demonstranten de ‘menselijke microfoon’ om boodschappen te verspreiden. Het publiek herhaalde de toespraken luidkeels en maakte ze voor iedereen verstaanbaar. Verder werden er in het park mediacentra ingericht, waar men via internet contact hield met de buitenwereld. Energie werd opgewekt door fietsen met speciale apparatuur, zodat batterijen door menselijke kracht konden worden opgeladen.

Donaties

Aanvankelijk stroomde het geld voor de Occupy'ers binnen. Mensen met een goed inkomen doneerden gemiddeld $22 per persoon. Van het totale bedrag, dat op een gegeven moment opliep tot $700.000, werden voedsel en andere benodigdheden gekocht en werden collega-demonstranten die waren opgepakt, vrijgekocht. Het resterende geld ging naar een fonds voor de financiering van nieuwe protesten.

De Occupy’ers verspreidden zich: op 24 september liepen ze ‘uptown’ om bij financiële instellingen zoals banken te demonstreren. De politie hield dit tegen, sloot de straten af en arresteerde ruim tachtig mensen. Als reactie hierop liepen er op 30 september meer dan duizend demonstranten, onder wie journalisten en vertegenwoordigers van vakbondsorganisaties, mee in een vreedzame mars richting het hoofdkantoor van de New Yorkse politie. Ze protesteerden tegen het hardhandige politieoptreden eerder die week.

Wall Street NY

Einde van de bezetting

Scheurtjes en stank

Begin oktober ontstonden de eerste scheurtjes in het plan van de New York General Assembly. Niet alleen op ideologisch gebied (er was kritiek op de onduidelijke standpunten) maar ook op praktisch gebied: er waren te weinig sanitaire voorzieningen en het park, dat sinds 16 september niet meer gereinigd was, was allesbehalve hygiënisch. Daarnaast gebruikten ook niet-demonstranten de voorzieningen, zoals de gratis maaltijden. Vrijwilligers die achttien uur per dag voedsel bereidden, waren daarover ontevreden. Daarom besloot burgemeester Bloomberg dat het park op 14 oktober moest worden verlaten. Hierop namen de demonstranten zelf de vuilniszakken en bezems ter hand. De parkeigenaar zag vervolgens af van verwijdering van de Occupy’ers.

Ontruiming

Omwonenden begonnen te klagen. Niet alleen op sanitair gebied waren de omstandigheden allesbehalve fris, de demonstranten veroorzaakten ook geluidsoverlast en ‘verbale beschimpingen’. Hierop besloot de New Yorkse politie, met een bevel van de parkeigenaar op zak, de boel te ontruimen. Ze deelden de betogers mee dat ze later mochten terugkeren zonder tenten, slaapzakken en dekzeilen. Een aantal demonstranten verliet het park vrijwillig, maar het grootste gedeelte van de Occupy’ers deed dat niet en werd gearresteerd. Hieronder bevonden zich ook journalisten.

De demonstranten keerden niet terug naar het park. In plaats daarvan sliepen sommigen in kerken in de buurt. De meesten gingen echter naar huis en protesteerden op een andere manier: ze bezetten banken en hoofdkantoren, verstoorden bestuursvergaderingen en bezochten hogescholen en universiteiten. Ook vereerden ze Wall Street nog regelmatig met een bezoek. Zuccotti Park werd nogmaals bezet op 31 december 2011, 17 maart 2012 en 17 september 2012, maar steeds zonder succes. De politie wist de betogers steeds te verwijderen en deed ook behoorlijk wat arrestaties.

Wall Street NY

Occupy wereldwijd

Inspiratie

De beweging bleek andere wereldburgers te inspireren. In navolging van de demonstratie in Zuccotti Park werd er ook in andere Amerikaanse steden geprotesteerd. Vanwege het veelal gewelddadige optreden van politieagenten, met wapenstokken en pepperspray, trokken de demonstraties internationaal de aandacht. Het duurde niet lang voordat de demonstraties oversloegen naar Ierland, Groot-Brittannië en de rest van Europa. Op 15 oktober 2011 eindigde een 1.600 kilometer lange protestmars bij het EU-gebouw in Brussel. Deze door de Spaanse 15 mei-beweging georganiseerde mars kreeg internationale navolging: op 15 oktober waren er overal ter wereld protestmanifestaties.

Nederland

Ook in Nederland bezetten Occupy’ers parken en pleinen. Net als in de Verenigde Staten sloegen demonstranten tenten op en maakten ze protestmarsen. Na verloop van tijd ondervonden de Nederlandse activisten dezelfde problemen als hun Amerikaanse voorgangers: ook hier waren sanitaire voorzieningen schaars en maakten non-activisten gebruik van de gratis voorzieningen. Om die reden verlieten de betogers hun plek en bezetten ze gebouwen. Het laatste ‘kamp’ in Nederland werd op 24 maart 2012 ontruimd.

2011: Osama bin Laden wordt gedood in Afganistan2013: Begin Black Lives Matter-beweging

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan