1969: Apollo 11

In 1969 slaagde het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA er voor het eerst in om mensen naar de maan te brengen, en weer terug. De VS bereikten met de maanlanding een historische mijlpaal en versloegen de grote concurrent, de Sovjetunie, in de wedloop die draaide om de vraag wie eerder tot de ruimte zou doordringen. Het was, in de legendarische woorden van astronaut Neil Armstrong, ‘one small step for man, one giant leap for mankind’.

Een ruimtewedloop

In de jaren vijftig en zestig waren de Verenigde Staten en de Sovjetunie verwikkeld in de Space Race, een wedloop met als inzet welke van de twee grootmachten het eerste de ruimte zou verkennen. De Sovjets hadden met de lancering van de eerste satelliet ooit, Spoetnik (1957), een voorsprong op de Amerikanen, die ze in april 1961 verder uitbouwden door Joeri Gagarin als eerste mens in de ruimte te brengen.
In mei van dat jaar hield de Amerikaanse president Kennedy een toespraak waarin hij het volgende doelwit voor de ruimtevaart vaststelde: binnen tien jaar moest er een Amerikaan op de maan hebben gestaan. Ook voor de Russen was de maan de volgende stap, maar zij kregen enkele tegenslagen in hun ruimteprogramma te verwerken waardoor de Amerikanen het voortouw konden nemen.

Ruimtewedloop naar de maan

Het Apolloprogramma

De naam van het NASA-programma voor de maanlandingen was Apollo. Bij een van de eerste testlanceringen kwamen drie astronauten om door een brand in hun cockpit en om hen te gedenken werd deze test Apollo 1 genoemd. De volgende missies gingen echter beter: Apollo 4 tot en met 6 (2 en 3 werden overgeslagen) waren onbemande missies waarin lanceringen en het materiaal getest werden, Apollo 7 vloog voor het eerst met astronauten, Apollo 8 voor het eerst naar de maan, et cetera. Het zou uiteindelijk Apollo 11 worden waarin astronauten voor het eerst naar de maan zouden afdalen en er voet zouden zetten.

Apollo 11

De bemanning van missie Apollo 11 bestond uit de astronauten Neil Armstrong, Edwin ‘Buzz’ Aldrin en Michael Collins. Armstrong had als commandant de leiding over de expeditie en zou als eerste uit het ruimtetoestel stappen om de maan te betreden. Dit besluit had ook deels een praktische reden; het luik van het ruimtetoestel opende rechts naar binnen, waardoor het voor Aldrin lastig zou worden om het toestel als eerste te verlaten. Al maanden van tevoren besteedde elk radio- en televisiestation in de VS aandacht aan de gebeurtenis. De maanlancering was zelfs zo belangrijk, dat de Vietnamoorlog eventjes naar de achtergrond verdween. 16 juli 1969 was dan daadwerkelijk de dag waarop het toestel gelanceerd zou worden vanaf het Kennedy Space Center in Cape Canavaral, Florida. Duizenden mensen waren de dagen ervoor al naar het gebied toegestroomd, om niets te missen van het moment waarop de raket de ruimte ingeschoten zou worden.

Het ruimtevaartuig van de Apollo 11 bestond uit de Saturnus V-raket met de maanlander (Lunar Module in het Engels) Eagle en de commando- en servicemodule Columbia. De raket werd gelanceerd om 09:32 lokale tijd (14:32 in Nederland) en bereikte binnen tien minuten een snelheid van 28.000 kilometer per uur. Nog eens twee uur later werd deze snelheid verhoogd naar 40.000 kilometer per uur, tien maal sneller dan een geweerkogel. De vlucht naar de man verliep vlekkeloos. Armstrong vertelde het controlecentrum in Houston: ‘This Saturn gave us a magnificent ride... It was beautiful’.

Apollo 11

De landing

Bijna 76 uur na de lancering, op 20 juli, kwam het ruimtevaartuig in een baan om de maan terecht. Na het in een stabiele baan gebracht te hebben en foto’s gemaakt te hebben, maakte de maanlander met daarin Armstrong en Aldrin zich los van de commandomodule, waarin Collins alleen achterbleef. Langzaam stuurden ze de lander naar het maanoppervlak. Twee minuten en 21 seconden voor de landing nam Armstrong de besturing handmatig over omdat de geplande landingsplek bezaaid was rotsblokken. Er was echter nog maar weinig brandstof aanwezig en Armstrong kreeg van NASA door dat er nog voor 60 seconden brandstof in de tanks zat, maar dat dit ook niet helemaal op de seconde nauwkeurig te voorspellen was. Mocht de brandstof opeens opraken, dan zouden Armstrong en Aldrin een vrije val maken waarbij ze niet meer dan 15 graden scheef op het maanoppervlak terecht mochten komen. Als dat wel zou gebeuren, zou het niet meer mogelijk zijn om op te stijgen vanaf de maan. Gelukkig zette Armstrong het toestel veilig op de maan en op 20 juli 1969 om 21:56 en 39 seconden (03:56 in Nederland) was de eerste maanlanding een feit.

Maanlanding

One small step for man

Aldrin en Armstrong zouden eerst een aantal uur slapen voordat ze aan hun maanwandeling zouden beginnen, maar de astronauten gaven aan al eerder te willen vertrekken. Toen de luchtdruk in de module gelijk gemaakt werd aan de druk op de maan konden ze naar buiten. Eindelijk zag de hele wereld de deur van het ruimteschip opengaan en Armstrong zijn voeten op de treden zetten die hem nog scheidden van de maan. Het grote moment was aangebroken: Armstrong maakte zijn eerste passen op de maan. Hierbij sprak hij de memorabele woorden ‘That’s one small step for man, one giant leap for mankind’.

Na de eerste stappen en de beladen uitspraak kreeg Armstrong de opdracht zo snel mogelijk wat maanmonsters te verzamelen, voor het geval de twee astronauten door een of andere reden opeens terug moesten keren naar de aarde. Een kwartier na Armstrong volgde Aldrin en de astronauten plaatsten een klein gedenkteken voor de astronauten van de Apollo 1, een Amerikaanse vlag, en op een van de poten van de module een plakkaat waarop hun landing herdacht werd. Tweeënhalf uur lang verzamelden de mannen monsters (in totaal 23 kilo aan stenen), plaatsten ze meetapparatuur en maakten ze foto’s van de omgeving. Daarna was het tijd om in de module te klimmen en weer met Collins verenigd te worden. Het bovenste gedeelte van de maanlander werd gelanceerd en steeg op naar een baan om de maan, waar na enige manoeuvres contact gemaakt werd met Collins in de Columbia. Het onderste gedeelte bleef op de maan achter en staat er nog steeds.

De drie astronauten vingen hun terugreis aan en op 24 juli plonsden de drie astronauten in de buurt van Hawaï in de Grote Oceaan, waar ze werden opgepikt door het vliegdekschip de USS Hornet. Kennedy’s belofte was ingelost: er hadden Amerikanen op de maan gestaan, en eerder dan de Russen.

One giant leap for mankind

Apollo 11 had in de eerste plaats een enorme symbolische waarde. Ondanks de eerdere Russische successen hadden de Amerikanen de Space Race met de maanlanding in principe gewonnen; de propagandawaarde van het prestigieuze project was enorm. De originele maanlander, maanstenen en andere bijzondere voorwerpen zijn nog steeds te zien in het National Air and Space Museum in Washington DC. De wetenschappelijke betekenis van de maanlanding was daarnaast ook groot. Van de volgende missies landden ook Apollo 12 en 14 tot en met 17 (Apollo 13 verongelukte bijna en kon ternauwernood de aarde bereiken) op de maan en in deze expedities werd nog meer wetenschappelijk onderzoek gedaan. Dat de complexe en gevaarlijke missie van Apollo 11 slaagde, maakte de weg vrij voor latere ontwikkelingen als ruimtestations en de space shuttles.

1969: De VS bombarderen Laos en Cambodja1972: Apollo 17 gaat als laatste naar de maan

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan