Memorial Day

Na de Amerikaanse Burgeroorlog waren de ravages in Noord (de Unie) en Zuid (de Confederatie) groot. Het was 1865. Veel vrouwen waren hun vader, broer of partner verloren. Soldaten die de strijd hadden overleefd keerden voor het leven getekend terug. Amerika was in rouw gedompeld en er was behoefte aan afsluiting en verwerking. Hiervoor kwamen diverse initiatieven. Zo zou Henry Welles, een apotheker uit Waterloo (New York) in het jaar 1866 winkeliers hebben opgeroepen om hun zaak voor één dag te sluiten. Op de morgen van 5 mei toog het hele stadje naar de lokale begraafplaats om alle graven van de omgekomen soldaten met bloemen en kruizen te versieren. In Columbus, Mississippi werd eenzelfde initiatief gestart door een groep weduwen. Ook op eenzame graven van anonieme soldaten werden bloemen gestrooid.

Het verhaal wil dat dit gebaar ook andere delen van Amerika bereikte. De symbolische bloemen zouden bijdragen aan het verbeteren van de verstandshouding tussen Noord en Zuid. Ondanks het feit dat Waterloo als officiële geboorteplaats werd aangeduid, claimen verschillende steden de grondlegger te zijn van de traditie.

Op 30 mei 1868 riep de gepensioneerde majoor-generaal Johnathan A. Logan voor het eerst op tot een officiële herdenking. Generaal James Garfield hield die dag een toespraak op Arlington National Cemetery, een grote militaire begraafplaats in de buurt van Washington DC. Hierna hielpen vijfduizend deelnemers om de meer dan 20.000 graven van Unie- en Confederatiesoldaten te decoreren. 30 mei werd gekozen als officiële datum omdat deze dag op geen enkele manier verband hield met een veldslag uit de Burgeroorlog. Bovendien was het een lentedag waarop alle bloemen bloeiden. De herdenkingsdag werd 'Decoration Day' gedoopt, een verwijzing naar het versieren van de graven. In de noordelijke staten vond Decoration Day veel navolging, de zuidelijke staten hielden hun eigen herdenkingswijze aan – uit wrok wegens het verliezen van de Burgeroorlog. Tot op de dag van vandaag houden sommige zuidelijke staten nog hun eigen ‘Confederate Memorial Day’.

In 1882 werd de gedenkdag voor het eerst aangeduid als Memorial Day, een benaming die pas na de Eerste Wereldoorlog algemeen geaccepteerd werd. De aandacht ging vanaf dat moment niet alleen uit naar de slachtoffers van de Burgeroorlog, maar naar alle Amerikaanse soldaten die in een oorlog waren gesneuveld. Ook de zuidelijke staten participeerden vanaf dat moment steeds meer in deze nationale herdenkingsdag. In 1971 werd een wet van kracht waardoor Memorial Day en drie andere feestdagen verplaatst werden naar een maandag om zo een lang weekend te creëren. Als gevolg werd Memorial Day niet langer op 30 mei, maar op de laatste maandag van mei gevierd.

Hoewel de betekenis van Memorial Day de laatste decennia veranderd lijkt, is het nog steeds een belangrijke traditie voor de Amerikanen. De vlaggen hangen halfstok en veel Amerikanen bezoeken begraafplaatsen om overleden soldaten, familie en vrienden te herdenken en hun graven te versieren met bloemen en kleine vlaggetjes. Op Arlington vindt de nationale ceremonie plaats, met een toespraak van de president of vicepresident. Om drie uur ’s middags wordt één minuut stilte gehouden, een traditie die president Clinton in het leven riep.

Hoewel het meest gebruikte symbool voor Memorial Day de Amerikaanse vlag is, zie je ook de poppy (klaproos) regelmatig tijdens herdenkingsrituelen. Dit is een verwijzing naar het beroemde oorlogsgedicht ‘In Flanders Fields’ van de Canadese dichter-soldaat John McCrae. De organisatie Veterans of Foreign Wars verspreidt wereldwijd klaprozen en doneert de opbrengst aan veteranen en hun families.

Na de officiële herdenkingsmomenten zijn er in sommige steden parades met soldaten en veteranen. Ook zijn er evenementen, zoals het National Memorial Day Concert op de trappen van het Capitoolgebouw. New York staat op Memorial Day in het teken van de New York City Fleet Week. Aan de westkust zijn er vaak culturele festivals. Voor veel Amerikanen luidt Memorial Day het begin van de zomer in. Men gaat een dagje weg met de familie of bezoekt een sportevenement. Zo wordt de belangrijkste autoracewedstrijd van Amerika, de Indy 500, wordt gereden in het Memorial Day-weekend. Ook het schema van de honkbalcompetitie biedt enkele topwedstrijden in dit weekend, de play-offs in het basketbal en ijshockey naderen hun hoogtepunt.