Boeing

boeing logo vliegtuig Het Amerikaanse bedrijf Boeing is een van de belangrijkste vliegtuigproducenten ter wereld. Het hoofdkwartier bevindt zich in Chicago en het bedrijf heeft overal in de Verenigde Staten fabrieken. De belangrijkste fabriek is gevestigd in Seattle, aan de westkust, waar de vliegtuigfabrikant het levenslicht zag. In deze fabriek zijn een aantal van de beroemdste vliegtuigen uit de geschiedenis geproduceerd, zoals de Boeing 747 en de Boeing 767.

Geschiedenis van Boeing

Vliegtuigindustrie

In de beginjaren van de twintigste eeuw was de vliegtuigindustrie in opkomst. De gebroeders Wright waren in 1903 de eersten die een vliegtuig bouwden waarmee een gecontroleerde vlucht kon worden uitgevoerd. In 1909 stak Louis Bleriot het Kanaal over met een vliegtuig. Bepaalde mensen met geld en hersens voorzagen een gouden toekomst voor het vliegtuig en begonnen betere vliegtuigen te ontwikkelen. De Eerste Wereldoorlog versnelde dit proces doordat men vliegtuigen ging inzetten in de strijd. Om het luchtruim te beheersen moesten vliegtuigen steeds wendbaarder worden en hun motoren steeds krachtiger.

Watervliegtuigen

De vliegtuigindustrie kwam vooral in Amerika goed op gang. In 1916 bouwden William Edward Boeing twee watervliegtuigen. Hij werd daarbij geholpen door de ingenieur George Conrad Westervelt. William Boeing had gestudeerd en zich daarna jarenlang bezig gehouden met houten constructies. Zijn kennis van dit product werd gecombineerd met het technische inzicht van Westervelt. Een maand nadat de watervliegtuigen voor het eerst het luchtruim hadden gekozen richtte Boeing de Pacific Aero Product Company op. Hij ging zich vooral bezighouden met de ontwikkeling en bouw van nieuwe ontwerpen. In 1917 werd het bedrijf omgedoopt tot Boeing Airplane Company. In 1927 stak Charles Lindbergh in een vliegtuig de Atlantische Oceaan over. Boeing realiseerde zich dat het vliegtuig als transportmiddel erg belangrijk zou worden en richtte nog in datzelfde jaar een luchtvaartmaatschappij op, die fuseerde met de Boeing Airplane Company. Het ging hem voor de wind en daarom kon hij al gauw andere bedrijven overkopen en hun kennis en ervaring gebruiken.

Drie bedrijven

In 1934 voerde de Amerikaanse regering een wet in die ervoor zorgde dat luchtvaartmaatschappijen en vliegtuigfabrikanten niet meer tot hetzelfde bedrijf mochten behoren. Boeing werd in drieën gesplitst: de Boeing Airplane Company, United Airlines en United Aircraft Corporation. Die laatste was een samenwerking van alle bedrijven die door Boeing waren overgekocht. William Boeing was het niet eens met deze splitsing en verkocht zijn aandeel in het bedrijf.

Boeing liet kort daarna zien prima zonder haar oprichter te kunnen door een contract af te sluiten met Pan Am, een van de grootste luchtvaartmaatschappijen van die tijd. Boeing moest een commerciële vliegboot (een combinatie van boot en vliegtuig) ontwikkelen, en deed dat. In 1938 was de eerste vlucht van de Boeing 314 Clipper, op dat moment het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog werd de Clipper ingezet in alle delen van de wereld.

Groei, oorlogen en concurrentie

Stratoliner

In de jaren 30 werd de vraag naar grote en comfortabele verkeersvliegtuigen voor lange afstanden steeds groter. Zowel Boeing als de eveneens Amerikaanse fabrikant Douglas ontwikkelde vliegtuigen die aan de vraag voldeden. Boeing kwam met de 307 Stratoliner en Douglas ontwikkelde de DC-3. De Stratoliner was het eerste vliegtuig ter wereld met een drukcabine, wat betekende dat het een hoogte van ongeveer zes kilometer kon bereiken. De DC-3 werd over de hele wereld beroemd als de Dakota. Dit kwam doordat de Engelsen en Amerikanen het in de Tweede Wereldoorlog inzetten voor bevoorrading of voor transport van parachutisten. De Stratoliner van Boeing werd veel minder beroemd, maar er werden wel enkele vliegtuigen uit ontwikkeld die de luchtvaart zouden veranderen. Het belangrijkste aan dit vliegtuig was de luxe. Urenlange vluchten waren daarvoor een beproeving geweest, en passagiers kwamen altijd geradbraakt op hun bestemming aan. Met de Stratoliner was dat verleden tijd. De grootte zorgde voor comfortabele stoelen. Door de drukcabine kon het vliegtuig bovendien op grote hoogte vliegen en slechte weersomstandigheden ontwijken. De Tweede Wereldoorlog zorgde er, evenals de Eerste Wereldoorlog, voor dat de productie van vliegtuigen in een stroomversnelling kwam. De belangrijkste ontwikkelingen waren de straalmotor en massaproductie.

Toen de westerse economie in de jaren vijftig en zestig een ongekende groei doormaakte, steeg de vraag naar grote en luxe verkeersvliegtuigen. Boeing ontwikkelde een aantal toestellen die gebaseerd waren op de Stratoliner, en werd op die manier een van de belangrijkste vliegtuigproducenten op aarde. Met de bouw van de Boeing 707 werd de straalmotor geïntroduceerd in de burgerluchtvaart en werden vliegtuigen nog groter, luxer en sneller.

Airbus

In 1970 werd Airbus opgericht. Deze Europese vliegtuigproducent werd al gauw een belangrijke concurrent van Boeing. Met de A300-serie ging Airbus een nieuwe weg in door de besturing van het vliegtuig elektronisch te maken, in plaats van het gebruikelijke mechanische systeem. Veel grote Europese vliegtuigmaatschappijen die altijd met Boeings hadden gevlogen, waaronder Air France, vulden hun vloot aan met Airbussen. In 1998 werd Boeing door Airbus ingehaald op het gebied van aantal verkochte vliegtuigen. Airbus versterkte zijn positie op de markt met de ontwikkeling van de A380, het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. Ook nu nog is Boeing een belangrijke speler op de markt, en vliegen de meeste grote luchtvaartmaatschappijen nog steeds (gedeeltelijk) met Boeings.

Verkeersvliegtuigen

Boeing is vooral zo groot geworden door de bouw van verkeersvliegtuigen. Het bedrijf had een belangrijk aandeel in de ontwikkeling ervan. Zoals gezegd bouwde Boeing in 1938 het grootste passagiersvliegtuig ter wereld: de 314 Clipper. De Stratoliner werd eveneens in de jaren 30 van de twintigste eeuw ontwikkeld, en was een belangrijke stap in de vliegtuigindustrie door de drukcabine.

In de jaren 50 ontwikkelde Boeing een toestel volgens het concept van de Stratoliner, maar dan met straalmotoren: de 707. Dit was erg revolutionair en hoeveel veel mensen euforisch waren, leidde het ook tot kritiek, onder andere door de geluidsoverlast die de motoren veroorzaakten tijdens de start en landing. Toch werd de Boeing 707 een erg succesvol vliegtuig.

Boeing-vliegtuigen werden vooral zo populair door hun duurzaamheid. De toestellen die Boeing in de jaren zestig ontwikkelde worden nu nog steeds gebruikt. Voorbeelden hiervan zijn de 737 en de 747. De 737 maakte in 1967 zijn eerste vlucht en is sindsdien uitgegroeid tot het best verkochte verkeerstoestel aller tijden. In juli 2011 waren al 6848 exemplaren gefabriceerd en waren er nog eens 2146 in bestelling. De 747 werd aan het begin van de jaren 70 in gebruik genomen en was lange tijd het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. Het is tevens een van de beroemdste vliegtuigen. Ook KLM heeft lang met de 747 gevlogen.

Toen Airbus in 1998 de leiderspositie op de markt van Boeing overnam, werd een aantal ambitieuze producten van Boeing geannuleerd en ging men zich volledig richten op het nieuwste passagiersvliegtuig: de 787 Dreamliner. Dit werd al gauw het snelst verkopende toestel aller tijden.

Militaire producties van Boeing

Tweede Wereldoorlog

Dankzij de ervaring die Boeing in de jaren dertig had opgedaan met het produceren van grote vliegtuigen, kon het de Amerikaanse luchtmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog twee uitstekende bommenwerpers aanbieden: de B-17 en B-29. Deze vliegtuigen werden ‘Vliegende Forten’ genoemd, omdat ze beschikten over een groot aantal mitrailleurs, bedoeld voor de verdediging tegen vijandelijke jachtvliegtuigen.

Na de Tweede Wereldoorlog ging Boeing door met het ontwikkelen van lange-afstandsbommenwerpers. De Amerikaanse luchtmacht gebruikte de Stratojets van Boeing tijdens de Koreaoorlog. Dit waren de eerste grote bommenwerpers met straalmotoren.

Apollo en Vietnam

Tussen 1961 en 1972 probeerden de Amerikanen een mens op de maan te laten landen door middel van het Apollo-programma. De Russen wilden hetzelfde, waardoor een wapenwedloop ontstond die uiteindelijk door de Amerikanen gewonnen werd. In 1969 zetten zij namelijk de eerste mens op de maan: Neil Armstrong. Boeing werkte samen met andere luchtvaartproducenten aan het Apollo-programma mee door de raket te bouwen die de capsule met astronauten naar de maan moest brengen. Dit leverde het bedrijf veel kennis en ervaring op, die werd gebruikt in de ontwikkeling van nieuwe toestellen.

In de jaren zestig en zeventig vochten de Verenigde Staten en Noord-Vietnam de Vietnamoorlog uit. Een van de belangrijke nieuwe ontwikkelingen in deze oorlog was het gebruik van helikopters. In 1960 nam Boeing de Vertol Aircraft Corporation over. Een jaar later begon dit bedrijf met het produceren van de Chinook. De Chinook werd de meest gebruikte transporthelikopter ter wereld. Doordat Boeing telkens met aangepaste versies van de Chinook kwam, wordt deze helikopter tegenwoordig nog steeds in alle grote conflictgebieden ingezet.

Luchtmacht en marine

Rond dezelfde tijd ontwikkelde Boeing een nieuw gevechtsvliegtuig voor de Amerikaanse luchtmacht en marine: de F-15 Eagle. Er werden verschillende varianten gemaakt en ook kwamen er telkens aangepaste versies op de markt, net als bij de Chinook. De Amerikanen gebruikten dit vliegtuig tijdens operatie Enduring Freedom in Afghanistan (vanaf 2001) en operatie Iraqi Freedom in Irak (vanaf 2003). Vanaf 2005 zijn de Amerikanen bezig met het moderniseren van hun luchtmacht door middel van de F-22 Raptor, een hypermodern gevechtsvliegtuig dat mede ontwikkeld is door Boeing. De nieuwe generatie straaljagers beschikt over stealth-eigenschappen (die het gedeeltelijk of helemaal onzichtbaar maken op de radar) en zijn extreem snel en wendbaar.

Rond het jaar 2000 zijn de Amerikanen en een aantal van hun bondgenoten ook begonnen met het Joint Strike Fighter-programma, bedoeld om een betaalbare straaljager voor de 21e eeuw te ontwikkelen. Na een lange selectie werden twee fabrikanten geselecteerd die allebei een testvliegtuig aan het programma mochten leveren. Deze fabrikanten waren Boeing en Lockheed Martin. Hoewel beide toestellen erg veel op elkaar leken, kwam de straaljager van Lockheed Martin als beste uit de bus.

21ste eeuw

Ondanks concurrentie van andere bedrijven is Boeing in de 21ste eeuw nog steeds een toonaangevende luchtvaartproducent. Het kent een lange geschiedenis waarin het telkens vooruitstrevende vliegtuigen wist te ontwikkelen. Een rondleiding door de Boeing-fabriek in Seattle is niet alleen bedoeld om die rijke geschiedenis te benadrukken; men wil ook duidelijk maken dat het in de toekomst niet anders zal zijn.

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan