Music Monday: Rap en Hip Hop

The Bronx is een van de vijf boroughs van New York en de buurt waar je als bezoeker niet zo gauw heen zult gaan. Het is het armste en ruigste gedeelte van de stad. Hier werd eind jaren zeventig rap populair, het ritmisch ‘spreekzingen’ van teksten. Dergelijke zangtechnieken bestaan al eeuwenlang, ze werden onder meer in West-Afrika beoefend door griots, rondtrekkende vertellers die hun verhalen voordroegen met ritmische begeleiding. Het was een techniek die de slaven meenamen naar Amerika. Hun ritmische ‘spreekgezang’ tijdens het eindeloze katoenplukken op de plantages in het zuiden ontwikkelde zich tot blues, maar is ook als een voorganger van rap te beschouwen.

Waarom het in de jaren zeventig plotseling won aan populariteit is niet helemaal goed te verklaren. Het ontstond doordat iemand die werd aangeduid als de MC (Master of Ceremonies) bij o.a. straatfeesten stukjes van verschillende platen aan elkaar ging praten. Gaandeweg ontwikkelden die ritmische verhalen zich tot complete nummers op zichzelf en ziedaar: je hebt een rap. Het was eenvoudig en goedkoop te maken – altijd een succesfactor bij een nieuwe muziekstroming – en vormde een alternatief voor de zo langzamerhand overgeproduceerde disco en soul van de jaren zeventig. Bovendien kon een nieuwe generatie jongeren zich hiermee afzetten tegen de in hun ogen oubollige muziek van de voorgaande generatie.

Rap is in feite een onderdeel van hiphop. Dat is namelijk niet alleen een muziekstroming, maar een hele Afro-Amerikaanse subcultuur en levensstijl van zwarte en Latino-jongeren. Aardig in dit verband is de uitspraak van de New Yorkse rapper KRS-one: ‘Rap is something you do, hiphop is something you live. De muziek die bij hiphop hoort bestaat niet alleen uit rap, maar ook uit scratching, turntabling en beatboxing. Vaak worden samples van al bestaande nummers gebruikt, wat tot veel ruzie en rechtszaken over auteursrechten heeft geleid. Ook break dancing en graffiti zijn belangrijke onderdelen.

De eerste generatie rapartiesten kwam uit New York. Een van de eerste rap-platen was in 1979 Rap o clap o van Joe Bataan dat ook in Nederland een hit werd. Een heel braaf liedje met discogeluiden van deze soulzanger, vergeleken met veel latere nummers. De scene ontwikkelde zich nogal door de jaren heen. Van de bij ons bekende rappers en hiphoppers als Run DMC en MC Hammer tot het ruigere werk van Jay Z, Ice T, Wu-Tang Clan en 50 Cent. De gewelddadigheid van een deel van de rap scene blijkt ook uit het aantal rappers dat door geweld om het leven is gekomen, de bekendsten waarschijnlijk Notorious B.I.G. en Tupac Shakur.

Hoewel rap en hiphop vooral een zwart muziekgenre zijn, kwamen er ook al snel blanke rappers en rapgroepen. Voorbeelden daarvan zijn de Beastie Boys en eendagsvlieg Vanilla Ice. En er ontstonden mengvormen zoals rap rock, waar new wave-band Blondie zich ooit aan waagde – maatschappijkritiek is hier ver te zoeken, het is meer een grapje dat in 1981 als eerste rapnummer ooit op muziekzender MTV werd vertoond. En er is ook rap metal: rockband Aerosmith ging ooit in een soort burenruzieduet met de rappers van Run-D.M.C. Het was een samenwerking die voor beide partijen ‘kassa’ betekende, want het nummer Walk This Way werd in 1996 een gigantische hit.