Music Monday - meidengroepen

Waar die nogal plotselinge populariteit vandaan kwam, is open voor speculatie. Door een mengeling van wat bekend staat als doo-wop, rock ’n’ roll en pop ontstond in ieder geval eind jaren vijftig een geluid dat veel luisteraars en platenkopers aansprak. Mogelijk hielp de voortschrijdende opnametechniek een handje mee: minder getalenteerde zangeressen konden hun gebrek aan vaardigheden dankzij kundig produceerwerk verhullen in een hoop echo.

Het werd een rage. Volgens een overzicht uit 2003 zouden er in de periode 1960-1966 niet minder dan 750 verschillende girl groups hitparadenoteringen hebben behaald in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Ongetwijfeld waren daar heel veel eendagsvliegen bij, maar uit vrijwel geen enkel overzicht van de (Amerikaanse) popmuziek weg te denken zijn Martha & the Vandellas (hun Dancin’ in the Street is zelfs gecoverd door het gelegenheidsduo Mick Jagger en David Bowie), de Crystals, de Ronettes, de Shangri-Las en de Supremes, waarvan leadzangeres Diana Ross later haar mede-groepsgenoten in succes verre overtrof. En wij kennen Please Mr. Postman van de Beatles, maar het origineel is van de in de vergetelheid geraakte Marvelettes. Dit lijstje is bijna eindeloos uit te breiden. In veel gevallen ging het om soul of soulachtige groepen waarvan de platen werden uitgebracht op het populaire Motown-label.

Bij dit onderwerp kun je niet om producer Phil Spector heen, de ‘uitvinder’ van de wall of sound, een heel vol en diffuus geluid, minder netjes gezegd een geluidsbrij. Hij was de producent van nogal wat girl groups en uiteindelijk zelfs van de Beatles en George Harrison, al was dat niet tot algemene vreugde. De man was altijd al, laten we zeggen, een tikje merkwaardig. Er zijn getuigenissen genoeg daarover van de mensen die in de loop der jaren met hem hebben gewerkt; de samenwerking eindigde meestal met knallende ruzie. In 2003 liep het ten slotte echt uit de hand: hij werd gearresteerd voor moord op een actrice en na een jarenlange rechtsgang veroordeeld tot negentien jaar gevangenisstraf.

Bijna net zo snel als de meidengroepen populair waren geworden, nam het succes in de tweede helft van de jaren zestig af. De consument was toe aan wat anders en dat presenteerde zich in de vorm van de British Invasion met de Beatles en veel andere Britse en Amerikaanse groepen in hun kielzog. Grappig genoeg waren er ook in de jaren zeventig nog best veel girl groups, en ook met succes, zoals de Three Degrees, de Pointer Sisters en Sister Sledge. Zij worden vooral als soul- of discogroepen beschouwd en veel minder als meidengroep. Waarom eigenlijk? Het is, zoals bij wel meer indelingen in de muziekgeschiedenis, een nogal arbitrair onderscheid.

Natuurlijk waren er ook later nog steeds groepen met alleen vrouwen, bijvoorbeeld de Dixie Chicks en Destiny’s Child, met net als bij de Supremes een zangeres die als soloartiest nóg veel succesvoller werd: Beyoncé (Knowles). En dat terwijl Destiny’s Child met ruim vijftig miljoen verkochte platen al een van de succesvolste meidengroepen ooit was. Onovertroffen qua verkoopcijfers zijn trouwens nog steeds de Andrews Sisters – maar die zijn dan ook ruim veertig jaar actief geweest (en écht veel beter dan de rare Stars on 45-compilatie die er ooit van ze is gemaakt). En over de inmiddels wat vergeten Boswell Sisters is te melden dat de titel van hun song Rock and Roll volgens sommige muziekhistorici een heel muziekgenre aan zijn naam heeft geholpen.