De midterm elections komen eraan

Door de presidentsverkiezingen zijn we geneigd om bij verkiezingen in periodes van vier jaar te denken, maar in de VS zijn er elke twee jaar verkiezingen voor (delen van) het Congres en voor tal van functies. Die verkiezingen halverwege de zittingsperiode van de president krijgen in het buitenland gewoonlijk minder aandacht, maar ze zijn bijna even belangrijk als de ‘grote verkiezingen’ waarbij er ook een nieuwe president komt. De aandacht vanuit het buitenland is dit keer groter dan normaal, want het spant erom of de Republikeinen hun minimale meerderheid van 51 zetels in de Senaat zullen behouden. Zo nee, dan wordt bijvoorbeeld de benoeming van een opperrechter een heel moeizame kwestie. Die ‘aandacht’ – en waarschijnlijk meer dan dat – komt ook uit Rusland. Er zijn alweer diverse meldingen geweest van pogingen tot beïnvloeding door hacks en nepaccounts; uiteraard wordt in Moskou alles ontkend.

Het gaat dit keer op federaal niveau om 35 van de honderd zetels in de Senaat (nu bezet door 23 Democraten, acht Republikeinen, twee onafhankelijken die in de praktijk meestemmen met de Democraten, plus twee zetels die vacant zijn gekomen). Senatoren zitten zes jaar, elke twee jaar komt een derde van de zetels vacant. Ook voor alle 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden worden nieuwe vertegenwoordigers gekozen. Het zit zelfs nog iets ingewikkelder, want er zijn 435 voting seats namens de vijftig staten en daarnaast nog zes non voting seats voor Washington DC en de verschillende territories van de VS, zoals Puerto Rico, Guam en de Northern Mariana Islands. Onaardig gezegd: het zijn een beetje spek-en-bonen leden, al mogen ze in commissies meestemmen; een heel klein beetje invloed hebben ze dus wel. Ook in een aantal territories – maar niet allemaal – wordt op 6 november gestemd. Hou je het nog bij?

De Amerikaanse kiezer moet zoals altijd weer met een heel pak papier het stemhokje in, want daarnaast worden er op staatsniveau worden niet minder dan 36 gouverneurs (plus drie in de territories) en 87 van de 99 wetgevende vergaderingen gekozen. Er zijn natuurlijk maar vijftig staten, maar het gaat om tweekamerparlementen. Dat het er 99 zijn en geen honderd komt doordat Nebraska als enige staat een parlement met slechts één kamer heeft. Bovendien komt in een aantal grote steden – waaronder Washington DC, Phoenix, San Francisco en Nashville – de burgemeesterspost vacant. Dat laatste gebeurt op veel meer plaatsen, want in duizenden kleinere steden en dorpen door het hele land worden nieuwe functionarissen gekozen. Voor de bewoners van Tipp City, Cazenovia of Zenorsville ligt Washington ver weg, de verkiezing van een nieuwe mayor, city treasurer of sheriff boezemt ze vaak meer belang in. Daarvoor wordt dan ook op straat geflyerd. Je krijgt bij zo’n actie ook wel eens een foldertje in handen gedrukt, maar zodra blijkt dat je buitenstaander bent, maakt de folderaar uiterst vriendelijk – maar wel snel – een einde aan het bijbehorende wervingspraatje. Geef ze eens ongelijk, dat levert toch geen stemmen op.

De verkiezing van dergelijke functionarissen om-de-hoek zal meer mensen naar het stemlokaal lokken dan de keuze voor iemand in Washington die eigenlijk toch niet helemaal wordt vertrouwd. Want dat is een constante in de Amerikaanse geschiedenis: wantrouwen jegens – vooral – de federale overheid. Trump heeft bovendien niets van z’n verkiezingsbeloften ingelost als het gaat om het aanpakken van de Washingtonse incrowd. Die belofte was irreëel, maar voedt het wantrouwen.

De ‘grote politiek’ komt wel dag in dag uit langs in tv-spotjes waarin de kandidaten voor Senaat of Huis van Afgevaardigden elkaar zwart maken, ook een bekend Amerikaans fenomeen. Een geliefde slogan daarbij is four years of failure, het voornaamste thema lagere belastingen. Ook de belofte dat de overheid kleiner moet worden doet het altijd goed.

Interessant is dat er ook spotjes te zien waren voor Brett Kavanaugh, de kandidaat-opperrechter die we sinds de hoorzitting van de Senaat met de getuigenis van Christine Ford over seksueel misbruik allemaal kennen. Dat was vooral opmerkelijk omdat de kiezer in het geval van Kavanaugh niets te beweren had: opperrechters worden benoemd door de Senaat. Kennelijk vond men het al voor de hoorzitting geen overbodige luxe om de geesten van de achterban te masseren.