Amerikaans ontbijt

Cornflakes zijn uitgevonden door John Harvey Kellogg – eerst bezemfabrikant, later arts – en zoals wel vaker met uitvinders het geval is: hij is er niet rijk van geworden. De flakes ontstonden in 1894 in Kelloggs sanatorium in Battle Creek (Michigan). Daar schreef Kellogg allerlei in huidige ogen bizarre behandelingen voor en leefden de patiënten op een strikt en saai dieet. Dat alcohol, tabak en koffie verboden waren, is niet zo vreemd, maar ook kruiden en suiker waren vanwege mogelijk lustopwekkende eigenschappen taboe. De bizarre gang van zaken in het sanatorium lees je (in gefictionaliseerde vorm) in de hilarische roman The Road to Wellville van T. Coraghessan Boyle. Desondanks was het sanatorium een groot succes, dat zelfs bezocht werd door beroemdheden als president Teddy Roosevelt en miljonair John D. Rockefeller.

Over het ontstaan van cornflakes doen verschillende verhalen de ronde. Volgens het ene verhaal was Kellogg jarenlang bezig met het bedenken ervan, volgens het andere ontstonden ze toen een lap deeg per ongeluk een nacht was blijven liggen en in stukjes uiteen viel. Omdat weggooien zonde was, werden die stukjes bij wijze van experiment geroosterd. Hoe dan ook, de patiënten vonden het lekker.

Kellogg was zo slim om er patent op aan te vragen (‘Flaked Cereals and Process of Preparing Same’, verleend in 1896) en probeerde zijn product via de door hem opgerichte Sanitas Food Company op de markt te brengen; zonder veel succes. Zijn jongere broer Will Keith Kellogg had meer succes door de toevoeging van suiker. Suiker! De broers kregen dan ook ruzie en Will richtte in 1906 zijn eigen firma op. Dat werd al snel een enorm succes en tientallen anderen – soms ex-patiënten van het sanatorium – stortten zich op deze lucratieve markt en werden er miljonair mee, net als Will Keith Kellogg.

Grappig trouwens hoeveel bekende producten oorspronkelijk gezondheidsclaims hadden. Coca-Cola zou volgens bedenker Pemberton onder meer goed zijn tegen hoofdpijn, verslaving en impotentie (!), Pepsi-Cola was bedacht als middeltje om de spijsvertering te stimuleren en de havermout van Quaker Oats was goed tegen zwakke zenuwen en nog veel meer. Tegenwoordig worden al te rare claims door wetgeving aan banden gelegd, maar er is duidelijk niets nieuws onder de zon.

Naast de oer-cornflakes ontstonden er tientallen variaties op, als eerste in 1928 de nog steeds populaire Rice Krispies. Opmerkelijk: de firma durfde het in 1963 aan de Rolling Stones reclame ervoor te laten maken. Gaandeweg werden de cereals minder gezond: de Sugar Smacks waar Kellogg in de jaren vijftig mee kwam, bestonden voor meer dan de helft uit suiker, en met veel hedendaagse producten is het niet anders. Het is maar goed dat John Harvey Kellogg dat niet meer mee hoefde te maken, hij was al in 1943 overleden.

De Kellogg Company, waarvan het hoofdkantoor nog steeds in Battle Creek staat, is tegenwoordig een multinational die wereldwijd tientallen verschillende cereals produceert, maar ook koekjes en andere snacks, waaronder Pringles.